εγκύκλιος υπ’ αριθμ. 296
Σ Ε Ρ Α Φ Ε Ι Μ
διά της χάριτος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού
Επίσκοπος και Μητροπολίτης της Ιεράς Μητροπόλεως Καστορίας
προς το χριστεπώνυμο πλήρωμα της καθ’ Ημάς Ιεράς Μητροπόλεως
Βρισκόμαστε και πάλι, αδελφοί μου αγαπητοί, στα πρόθυρα της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Είναι η πιο ιερή περίοδος του εκκλησιαστικού μας έτους, αλλά και, συγχρόνως, περίοδος πνευματικής χαράς και επιστροφής στο Θεό.
Άλλωστε, αυτός που συναντά το Θεό, βρίσκεται και μέσα στην κατάσταση της χαράς, αφού αυτό το δώρο είναι καρπός του Αγίου Πνεύματος.
Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι ένας χρόνος που προσπαθούμε, με τα μέσα τα οποία διαθέτει η Αγία μας Εκκλησία, να αποβάλλουμε από πάνω μας ότι είναι κακό και νεκρό, προκειμένου να ζήσουμε εν Χριστώ. Κατά την περίοδο αυτή κρίνουμε τον εαυτό μας για να τον αλλάξουμε, ώστε να μπορέσουμε να φτάσουμε στην Ημέρα Κυρίου, την Ανάσταση, με καρδιά ανοιχτή, με πίστη, έτοιμοι να πανηγυρίσουμε το γεγονός της ελέυσεώς της»(1).
Είναι η περίοδος αυτή της νηστείας και της προσευχής, της «απεκδύσεως των δερματίνων χιτώνων», που ντυθήκαμε με την παρακοή των Πρωτοπλάστων, και ενδύσεως του Χριστού, σύμφωνα με την προτροπή του Αποστόλου Παύλου: «Ενδύ-σασθε τον Κύριον Ιησούν Χριστόν»(2). Γι’ αυτό και ο λόγος σήμερα του Αποστόλου στο αποστολικό ανάγνωσμα, που ακούσαμε στη Θεία Λειτουργία, είναι αποκαλυπτικός:
«Απωθόμεθα ούν τα έργα του σκότους και ενδυσόμεθα τα όπλα του φωτός»(3).
Καί, πρώτον. Έργα του σκότους είναι οι πράξεις της αμαρτίας, που προέρχονται από τον σκοτασμό του νού και από την πλάνη του διαβόλου. Είναι τα νεκρά έργα της αμαρτίας, που μολύνουν τον χώρο της ψυχής και που μας οδηγούν στο αιώνιο και ατελεύτητο σκότος, εάν, βέβαια, δεν προσπαθήσουμε να τα αποβάλ-λουμε και να θεραπευθούμε μέσα στο μυστικό σώμα του Χριστού που είναι η Εκκλησία μας.
Τα έργα του σκότους τα απαριθμεί ο Απόστολος Παύλος στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα. Τα ζωγραφίζουν στα συγγράμματά τους οι μεγάλοι ανα-τόμοι της ψυχής και οι έμπειροι θεραπευτές – οι Πατέρες της Εκκλησίας. Τα ζούμε όλοι μας στην καθημερινότητά μας. Γι’ αυτό και βιώνουμε τα φρικτά αποτελέσματά τους, που είναι το άγχος, η ανασφάλεια, η ανατριχίλα του θανάτου και άλλα δυσμενή αποτελέσματα, τα οποία ο Απόστολος Παύλος τα ονομάζει «οψώνια της αμαρτίας».
Δεύτερον. Όπλα του φωτός είναι, κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, οι αρετές: «Ενδυσώμεθα αντί των ιματίων την αρετήν»(4). Με τον τρόπο αυτό, ενδυόμεθα το Χριστό, ο οποίος κατοικεί μέσα μας και μεταβάλλει, μεταμορφώνει και αγιάζει τη ζωή μας. Ο Σαύλος ο διώκτης γίνεται με την παρουσία του Χριστού ο πυρφόρος Απόστολος των Εθνών. Ο Ματθαίος ο τελώνης γίνεται Ευαγγελιστής και ο Ζακχαίος γίνεται και αυτός Απόστολος και κήρυκας της μετανοίας. Η πόρνη, ακόμη, η Μαρία η Αιγυπτία, καθώς και πολλά άλλα πρόσωπα της εκκλησιαστικής μας ιστορίας, γίνονται υποδείγματα επιστροφής στο Θεό και στην εν Χριστώ ζωή.
Τρίτον. Η ένδυση του Χριστού σημαίνει ακόμη, πως μένουμε μαζί με το Χριστό και Αυτός μένει μαζί μας• πως βρισκόμαστε μέσα στο φως του προσώπου Του και οδεύουμε συνεχώς μαζί Του για την κατάκτηση της ατέλεστης τελειότητος.
Αυτός που ενδύεται το Χριστό αποκτά πραότητα, ταπείνωση, αγάπη και υπομονή. Αυτός οπλίζεται και με τα όπλα του φωτός, κατά την αποστολική ρήση. Αποκτά την αγιαστική χάρη και, συγχρόνως, τη δύναμη της πίστεως, που είναι καρπός της ελλάμψεως στο χώρο της ψυχής του Παναγίου Πνεύματος. Έτσι, ενδεδυμένος την πανοπλία του φωτός προβάλλει ηρωική αντίσταση «προς τας αρχάς και τας εξουσίας του σκότους» και προς «τα βέλη του πονηρού τα πεπυρωμένα»(5). Γίνεται, με αυτόν τον τρόπο, ουρανόφρων, επίγειος άγγελος και ουράνιος άνθρωπος.
Το συναντάμε αυτό το γεγονός στα πρόσωπα των Αγίων μας. Η Οσία Σοφία από την Κλεισούρα και ο Άγιος Νικηφόρος ο λεπρός, που κατετάγησαν στο Αγιολόγιο της Εκκλησίας πρόσφατα από το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο, έζησαν αυτή την πνευματική κατάσταση της ενδύσεως του Ιησού Χριστού. Αλλά και όσοι ζούν ακόμη στην αφάνεια και στο σκάμμα της ζωής και αυτοί λιτανεύουν με πιστότητα και συνέπεια αυτό το ένδυμα της αγιότητος. Αυτά τα πρόσωπα στηρίζουν μέχρι σήμερα τον κόσμο μας και την αμαρτωλή εποχή μας. Καί τέτοια πρόσωπα χρειαζόμαστε, για να μας διδάξουν την ξεχασμένη αρετή της αγιότητος, που θα πρέπει να αποτελεί τον καθημερινό μας στόχο και τον σκοπό της ζωής μας.
Καιρός, λοιπόν, να απεκδυθούμε τον παλαιό άνθρωπο και να ενδυθούμε τον Κύριο Ιησού Χριστό. Καιρός για μετάνοια και επιστροφή! Είναι ο,τι πιο ωραίο και πιο καλό, το οποίο μπορούμε να προσφέρουμε στο Θεό, ο οποίος περιμένει τη δική μας συγκατάθεση για να μας χαρίσει πλούσια τη χάρη Του και τον αγιασμό της ψυχής και του σώματος.
Επιτρέψτε μου, μαζί με τις παραπάνω πτωχές σκέψεις μου, να σας υπενθυμίσω και πάλι πατρικά και αδελφικά, ως πατέρας και αδελφός σας, τις πιο κάτω υποχρεώσεις μας κατά την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, μη την αδελφική προτροπή να τις προσέξουμε και ανάλογα με τις δυνάμεις μας να τις πραγματοποιήσουμε:
1. Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε να συμμετέχουμε στις Ιερές Ακολουθίες της Εκκλησίας μας, ανάλογα με τις δυνάμεις μας και την εργασία μας, και οι οποίες θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε το νόημα αυτής της περιόδου.
2. Να παρακολουθούμε κάθε Κυριακή βράδυ, Κλήρος και λαός, από την Κυριακή της Τυρινής μέχρι την Πέμπτη Κυριακή των Νηστειών, την Ακολουθία του Κατανυκτικού Εσπερινού, που θα γίνεται ώρα 6.00 το απόγευμα στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό της πόλεως Καστοριάς, όπου και θα έχουμε την ευκαιρία να ακούμε διαπρεπείς Ιερομονάχους από το Άγιον Όρος και αλλού, οι οποίοι θα μας αναπτύσσουν διάφορα πνευματικά θέματα.
3. Να συμμετάσχουμε κάθε Τετάρτη απόγευμα στην Ακολουθία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων, που θα γίνεται στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Καστοριάς, με ένα σύντομο κήρυγμα του Επισκόπου ή άλλου ομιλητού.
4. Να παρακολουθούμε τις Ιερές Ακολουθίες των Χαιρετισμών προς την Παναγία, κάθε Παρασκευή απόγευμα, καθώς και του Μεγάλου Αποδείπνου, καθημερινά, οι οποίες θα μας προσφέρουν χάρη, ευλογία και πνευματική ωφέλεια.
5. Να συμμετέχουμε στην Θεία Λειτουργία της Κυριακής, στην Ενορία του ο καθένας ή όπου διευκολύνεται.
6. Να κοινωνούμε όσο πιο συχνά μπορούμε, για να παίρνουμε μέσα μας την αθάνατη τροφή και το φάρμακο της αθανασίας, το αντίδοτο «του μη αποθανείν», αφού προηγουμένως αφήσουμε τα αμαρτήματά μας στο Επιτραχήλιο του Πνευματικού, μέσα στο Ιερό Μυστήριο της Εξομολογήσεως.
Ολοκληρώνοντας την Εγκύκλιο αυτή, σας ασπάζομαι όλους πατρικά και αδελφικά, σας ζητώ συγγνώμη εάν, ως άνθρωπος, κάποιον από σας επίκρανα. Σας παρέχω και εγώ ταπεινά την δική μου συγχώρεση και σας εύχομαι
Καλή Τεσσαρακοστή!
με υγεία, πνευματική προκοπή
και καρπούς μετανοίας, να φθάσουμε στο Άγιο Πάσχα.
Ευχέτης υμών προς Κύριον
Ο Μ Η Τ Ρ Ο Π Ο Λ Ι Τ Η Σ
Ο ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ
(1) Anthony Bloom, Στο φως της Κρίσης του Θεού, εκδ. Εν πλω, Αθήνα 2009, σελ. 11-12.
(2) Ρωμ. 13,14.
(3) Ρωμ. 13,11.
(4) Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου, Ομιλία εις την Προς Ρωμαίους επιστολή του Αποστόλου Παύλου, PG 60,623.
(5) Προς Εφεσ. 6, 12-16.
