Σ Ε Ρ Α Φ Ε Ι Μ
διά της χάριτος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού
Επίσκοπος και Μητροπολίτης της Ιεράς Μητροπόλεως Καστορίας
προς το χριστεπώνυμο πλήρωμα της καθ’ Ημάς Ιεράς Μητροπόλεως
Η μορφή, αγαπητοί μου αδελφοί, του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Μηνά του Θαυματουργού που μαρτύρησε στο φοβερό διωγμό του Διοκλητιανού το 304 μ.Χ. όπως μας παραδίδουν τα Αγιολογικά κείμενα της Εκκλησίας μας, μονοπωλεί τη σκέψη μας σήμερα.
Συνεγείρει τα πλήθη των πιστών στα πέρατα του κόσμου και..
γίνεται πρόξενος Δοξολογίας, αφενός μεν του Θεού, που δόξασε τον καλλιστέφανο μάρτυρά Του και τον τίμησε με το χάρισμα της θαυματουργίας, και αφετέρου τιμής, ευλαβείας, σεβασμού και ευγνωμοσύνης προς τον θαυμα-τουργό Άγιο, που ανύστακτα βρίσκεται κοντά στους ανθρώπους και εκπληρώνει γοργά τα αιτήματα της καρδιάς τους.
Συνεγείρει ιδιαιτέρως όλους εμάς που κατοικούμε στο μετερίζι αυτό της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού, αφού είναι ο προστάτης μας Άγιος. Αυτός που επέλεξε να θέσει κάτω από την άμεσο προστασία του, την πόλη της Καστοριάς και όλη την ιστορική περίοικο αυτής.
Είναι ο φύλαξ «ο ακατάπληκτος» και «ο πύργος ο αήττητος» ο οποίος «εξεδίωξε τα στρατεύματα των Οθωμανών δυνάμει θεία και εχαρίσατο τοις Χριστιανοίς την ελευθερίαν», όπως σημειώνει ο ιερός υμνογράφος. Είναι ο άρχοντας του τόπου μας μαζί με την αρχόντισσα την Παναγία, ο νοικοκύρης αυτού του κάστρου, ο πρόμαχος στις συμφορές και συγχρό-νως αήττητος προστάτης. Είναι ο ανύστακτος πρεσβευτής για όλους μας στο Θρόνο του Εσφαγμένου Αρνίου.
Παρών πάντα σ΄ αυτή την πόλη και σε ολόκληρη την περιοχή.
Παρών με το πλήθος των ιερών εκτυπωμάτων της μορφής του που βρίσκονται στους Ιερούς Ναούς και στα Βυζαντινά Παρεκκλήσιά μας. Έφιππος με το άλογό του, έτοιμος, όπως πάντα, να μας ακούσει και να γίνει θερμός συνήγορος στα ιερά μας αιτήματα στην Παναγία Τριάδα, όπου μετά παρρησίας προσεδρεύει.
Παρών ο Άγιος Μηνάς με ανοιχτά τα χέρια, όπως τον παρουσιάζει ο αγιογράφος στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου του Κασνίτζη σε στάση δεήσεως, προσευχής και ικεσίας προς τον Θεό.
Παρών ο Άγιος Μηνάς στη ζωή του Καστοριανού, όπου κι αν βρίσκε-ται σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Θεραπεία για τους ασθενείς, προστασία στους αδικημένους, παρηγορία στους ξενιτεμένους, ενίσχυση στις κλονισμένες από το βάρος της αμαρτίας ψυχές.
Γι΄ αυτό και ο ευλαβής Καστοριανός ασπαζόμενος την Ιερά του Εικόνα και το χαριτόβρυτο Λείψανό του, που ως πολύτιμος θησαυρός φυλάσσεται σ΄ αυτή την πόλη, αλλά και την φυλάττει ακόμη με την ανύστακτη παρουσία του, ψάλλει συγκινητικά προς τον δικό του Άγιο: «Μόνον ως φωνώ, την αγίαν Μηνά κλήσίν σου, επελθόντων εκλυτρούμαι δυσχερών· διά τούτό σε προστάτην επιγράφομαι».
Καί θα ήθελα, αδελφοί μου, σήμερα, που γιορτάζει ο Άγιος και ο προστάτης μας, σήμερα, εκατό χρόνια μετά από εκείνη την ημέρα που μας χάρισε το πολυπόθητο αγαθό της ελευθερίας, να καταθέσω επιγραμμα-τικά στην αγάπη σας τρία χαρακτηριστικά γνωρίσματα της αγίας του μορφής:
Πρώτον. Στρατιώτης ο Άγιος Μηνάς στο επάγγελμα. Στρατιώτης στην πατρίδα του την Αίγυπτο, ένδοξος και παλαίμαχος. Διακρίθηκε για την ανδρεία του και τη δύναμή του, τη σύνεση και την εγκράτεια, όπως μας ενημερώνει ο Ιερός Συναξαριστής. Στρατιώτης που πάλεψε σκληρά, αλλά και νίκησε κατακτώντας βραβεία και επαίνους.
Στρατιώτης, όμως, και του Ιησού Χριστού. Γιά το πρόσωπό του ισχύει ο λόγος του Αποστόλου Παύλου στον μαθητή του Τιμόθεο Επίσκοπο Εφέσσου: «Συ ούν κακοπάθησον, ως καλός στρατιώτης Ιησού Χριστού». Καί καθώς ο Απόστολος είναι αγωνιστής και αθλητής, θέλει και τους μαθητές του Χριστού:
Συστρατιώτας (Φιλ. 2,25)
Συναθλητάς (Φιλ. 4,3)
Συναγωνιστάς (Ρωμ. 15, 30)
Συνεκδήμους και συνεργούς (Ρωμ. 16,23) στο βαρύ έργο για την κατάκτηση της κορυφής της αγιότητος. Καί δεν υπάρχει «μεγαλύτερο και τιμητικότερο αξίωμα» θα πεί ο Ιερός Χρυσόστομος «ο Βασιλεύς του Ουρανού να σε κάνει δικό Του στρατιώτη, να σού εμπιστευτεί τη διαφύλαξη του κάστρου της πίστεώς Του και να σού επιφυλάξει, ύψιστες τιμές και δόξες».
Δεύτερον. Ομολογητής, ο Άγιος Μηνάς, του ονόματος του Χριστού· απαύγασμα η ομολογία του της βιώσεως του θελήματος του Χριστού και της κοινωνίας που είχε μαζί Του. Χωρίς αυτήν την κοινωνία και την δική Του παρουσία, θα ήταν αδύνατη αυτή η ομολογία και μαρτυρία, αλλά και τα φοβερά μαρτύρια που ακολούθησαν μετά απ΄ αυτήν. Αυτή η ομολογία του Αγίου Μηνά, των Αγίων μας, δεν είναι μία ανθρώπινη ενέργεια που εξαντλείται σε μία εξωτερική προσπάθεια, αλλά θεανθρώπινη ενέργεια που έχει ως φυσική κατάληξη την «εν Χριστώ ζωή». Ο κάθε Άγιος με τη μαρτυρία του μας δίνει το στίγμα της ενώσεώς του με το Χριστό και τη μαρτυρία για τη νέα ζωή, την όντως ζωή, που έφερε στον κόσμο ο Θεάνθρωπος Χριστός.
Τρίτον. Ο Άγιος Μηνάς είναι ο συμπαθής Άγιος. Καί, όπως ο Άγιος Δημήτριος ο Μυροβλήτης, κατά τον υμνογράφο του Άγιο Ανδρέα τον Ιεροσολυμίτη, είναι «ο συμπαθής και φιλόπτωχος των Θεσσαλονικέων προιστάμενος», έτσι και ο Άγιος Μηνάς είναι «ο μέγας των Ορθοδόξων φύλαξ και προστάτης».
Είναι ο συμπαθής, που διασώζει κάθε πιστό από τη μανία του εχθρού, αφού έλαβε τη χάρη από το Θεό να βρίσκεται ανάμεσα στους ανθρώπους και να τους συντρέχει στις δυσκολίες και στους κινδύνους. Γι΄αυτό και ψάλλουμε στο Απολυτίκιό του: «και θαυμάτων αυτουργός, εκ Θεού αναδειχθείς, προστάτης ημίν εδόθης».
Αυτός έσωσε τους κατοίκους του Ηρακλείου Κρήτης από την σφαγή των Τούρκων το 1826. Αυτός εμφανίστηκε στο στρατόπεδο των Γερμανών του Ρόμελ το 1942, έξω από την Αλεξάνδρεια, στην περιοχή του Ελ Αλαμέιν (παραφθορά του ονόματος του Αγ. Μηνά στα Αραβικά), όπου βρίσκεται ο τάφος του και τα ερείπια της Βασιλικής που κτίστηκε προς τιμή του). Εμφανίστηκε, επαναλαμβάνω, να οδηγεί καμήλους προκαλώ-ντας τον τρόμο και τον πανικό στους Γερμανούς, αλλά και τη λαμπρή νίκη των συμμάχων τη δύσκολη εκείνη περίοδο. Αυτός χάρισε μετά από 526 έτη σκλαβιάς και τυραννίας την ελευθερία σ΄ αυτόν τον τόπο, για να στερέψουν πιά τα δάκρυα, να σταματήσουν οι αλάλητοι των αιώνων στεναγμοί και να γελάσουν τα χείλη των πιστών από χαρά.
Χαίρεται, λοιπόν, σήμερα η Εκκλησία του Χριστού για τον «στεφανίτη του Κυρίου και Μέγα Μάρτυρα της ευσεβείας».
Πανηγυρίζει η πατρίδα του η Αίγυπτος και μαζί η πολύκλαυστη Κιουτάχεια, το Κοτύαιον, όπου υπέρ Χριστού μαρτύρησε.
Αγάλλεται η Βασιλίδα Πόλις και μαζί η θεοσκέπαστη Θεσσαλονίκη με τους ιστορικούς Ναούς του Αγίου που γίνονται για τους Χριστιανούς «λιμένες χειμαζομένων και ιατρεία παθών».
Σκιρτά από χαρά το μέγα κάστρο, ο Χάνδακας της Κρήτης, το Ηράκλειο με τον περικαλλή Ναό του Αγίου, η μυροβόλος Χίος για τον Ελευθερωτή της, η Σαλαμίνα, η Αίγινα, η Ελευθερούπολη και, μαζί με τη θεοφρούρητη πόλη μας, πάσα άλλη πόλη και χώρα για τη θαυμαστή παρουσία του.
Σ΄ αυτόν καταφεύγουμε και εμείς σήμερα, μετά τον Άγιο Τριαδικό Θεό και την Υπεραγία Θεοτόκο. Στα χέρια του προστάτη μας Αγίου Μηνά εναποθέτουμε και εμείς σήμερα τις ελπίδες μας. Τον παρακαλούμε μαζί με τον ιερό υμνογράφο: «Μείνον αεί μεθ΄ ημών των σε φιλούντων, αγαπώντων και ευλαβουμένων, Μηνά παμμακάριστε».
Μείνε μαζί μας. Μείνε μαζί με τους ακρίτες των συνόρων μας Φύλαξ Άγγελος. Να ακούς, να προφθάνεις, να μεσιτεύεις, να ικετεύεις, να συντρέχεις και μάλιστα να μας παρουσιάσεις εν ώρα της φρικτής δίκης ενώπιον του Θρόνου του Κυρίου.
Αδελφοί μου, εκατό έτη μετά από την απελευθέρωση της πόλης μας και ολόκληρης της Μακεδονίας. Αχνίζει ακόμα το αίμα του Παύλου Μελά και όλων των Μακεδονομάχων ηρώων που προετοίμασαν την έκβαση των Βαλκανικών Πολέμων (1912-1913). Αιωνία όλων αυτών η μνήμη!
Ο Άγιος Μηνάς ο Στρατηλάτης, σ΄ αυτή την τραγωδία που βιώνει ο τόπος μας, μας καλεί να ιππεύσουμε το λευκό άλογό του, προκειμένου να δώσουμε μαζί του την μαρτυρία της Ορθόδοξου πίστεώς μας στον κόσμο της αμαρτίας και της αποστασίας. Μας προτρέπει, στην πνευματική αυτή αδιαφορία που επικρατεί γύρω μας, ν΄ αντιτάξουμε την πρακτική της αντιστάσεως και ν΄ ανταποκριθούμε στο κέλευσμα του Αγίου Πνεύματος για τους καιρούς μας:
«Ο ρυπαρός ρυπαρευθήτω έτι και ο άγιος αγιασθήτω έτι». (Αποκ. 22,11).
Καί επειδή αυτός ο τόπος, καθώς και ολόκληρη η Μακεδονία μας, ποτίστηκε με αίμα μαρτύρων και ηρώων και ελευθερώθηκε με θυσίες και αγώνες, βροντερή ακούγεται σήμερα η φωνή του Μητροπολίτου Γερμανού Καραβαγγέλη και των άλλων ηρωικών μορφών που αναπαύονται στο χώμα της Μακεδονικής γης.
Φωνή στις επιθέσεις των επιβούλων εχθρών της και στις αμφισβητήσεις και στα σχέδια των ισχυρών της γης:
«Ζεί και βασιλεύει ο Βασιλιάς Αλέξανδρος!»
Αιώνες τώρα η ίδια απάντηση….
Χρόνια Πολλά, αδελφοί μου!
Πάντα ελεύθεροι! πνευματικά και σωματικά, κάτω από τον κατα-γάλανο ουρανό της πατρίδας μας και με τη γαλανόλευκη να κυματίζει στα σπίτια μας, μα κυρίως στις καρδιές μας.
Μαζί μας πάντα ο Άγιος Μηνάς .
Ο δικός μας Άγιος!
Ο φίλος μας Άγιος!
Ο προστάτης μας Άγιος!
Ο Καστοριανός Άγιος!
Ευχέτης προς τον Θαυματουργό προστάτη μας Άγιο Μηνά
Ο Ε Π Ι Σ Κ Ο Π Ο Σ Σ Α Σ
Ο ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ