Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος και τα Μέλη της Δ.Ι.Σ. της Εκκλησίας της Ελλάδος αναγνωρίζοντας τον σπουδαίο ρόλο που διαδραματίζουν οι εκπαιδευτικοί στην διαπαιδαγώγηση των μαθητών καθώς και την σπουδαία ευκαιρία των μαθητών να λάβουν γνώσεις και αγωγή μέσα από τα εκπαιδευτικά έδρανα που θα καθορίσουν την πορεία της ζωής τους, με την ευκαιρία της Εορτής των Τριών Ιεραρχών απευθύνουν μηνύματα αγάπης και ευχών με την προσδοκία η ζωή και το έργο των Αγίων Τριών Ιεραρχών να εμπνέουν πάντοτε την πρόοδό τους.
Προς τους Μαθητές και τις Μαθήτριες όλων των ελληνικών Σχολείων
Αγαπητά μας παιδιά,
Στην Εορτή των Τριών Αγίων Ιεραρχών τιμούμε τους εξαίρετους πνευματικούς Οδηγούς, οι οποίοι προπορεύονται στην εξερεύνηση και στην κατανόηση των πραγμάτων της ζωής, με εφόδια την σοφία και την αγιότητα.
Οι Τρείς Άγιοι Ιεράρχες, ο Βασίλειος ο Μέγας, ο Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, παραμένουν λαμπρά οικουμενικά παραδείγματα ευσεβών Επιστημόνων και υπευθύνων Πνευματικών Πατέρων, εκπροσωπώντας ως μέγιστοι Φωστήρες το πάθος, το δέος, την έρευνα, την μεθοδικότητα και την χαρά της μελέτης, στοιχεία τα οποία συνθέτουν τις προϋποθέσεις του φωτισμού και της αναστάσεως της ψυχής.
Οι Τρείς Ιεράρχες, με το κατόρθωμα της αρετής της ζωής τους, είναι οι Δάσκαλοι που εμπνέουν συμπεριφορές αντίστοιχες για την έρευνα και την γνώση, ώστε με πλουσιώτερο εσωτερικό κόσμο, να διεκδικήσετε και μαζί με εσάς όλοι μας, ανώτερα νοήματα και ακλόνητες συνθήκες υπάρξεως στην ζωή, διότι κοινός στηριγμός είναι η Αλήθεια.
Οι τιμώμενοι σήμερα Τρείς Ιεράρχες, στην κοινή μας συνείδηση, είναι οι κατ’ εξοχήν Προστάτες της Παιδείας και της Επιστήμης, οι οποίοι ανέδειξαν την πολιτισμική αξία της φιλοσοφικής γνώσης και της αποκεκαλυμμένης Ευαγγελικής Αλήθειας, διότι ως δημιουργικοί Παιδαγωγοί μετέβαλαν τις συνθήκες που κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν και με την ζωήν τους νοηματοδότησαν το επίπεδο του νοήματος της Παιδείας.
«Είναι ωραίος ο νούς, ο γεμάτος από γνώση, διότι γνώση είναι συμπυκνωμένης σοφίας, σκέψεις πολλών», οι οποίες σε οδηγούν στην Αλήθεια όχι διότι έμαθες πολλά, αλλά διότι αναγεννήθηκες, απέκτησες εσωτερικές βεβαιότητες, αγάπησες την Ελευθερία και έζησες την Αλήθεια.
Αγαπητά μας παιδιά,
Η Εκκλησία μας, ορθόδοξα και ορθόπρακτα, τιμά, μελετά, σέβεται, εμπνέεται και προβάλλει την κρυστάλλινη χριστιανική πίστη, την ηθική αρετή και την επιστημονική καταξίωση των Τριών Αγίων Ιεραρχών και ευχόμαστε ως υπεύθυνοι πνευματικοί σας Πατέρες, να ακολουθήσετε τα βήματά Τους, ώστε ως γνήσιοι φορείς του Πνεύματος της ελεύθερης αναζητήσεως της Αλήθειας να γίνετε και σείς, η ελπίδα του Γένους μας, μακριά από μονομέρειες, συνθέτοντας αντιθέσεις, κατά το παράδειγμά Τους, με το φως του Χριστού, φως για όλη την Οικουμένη.
Προς τους Εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων Αγαπητοί μας Εκπαιδευτικοί,
Η εορτή των Τριών Ιεραρχών, Βασιλείου του Μεγάλου, Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου είναι εορτή της Ελληνορθοδόξου Παιδείας. Είναι ευκαιρία για όλους να αναλογισθούμε τις ευθύνες μας απέναντι στους νέους και στις νέες μας.
Είναι καλή αφορμή για να προβληματισθούμε ποιό πρέπει να είναι το περιεχόμενο της Παιδείας, ώστε να μορφώνουμε Ανθρώπους, να δια-μορφώνουμε χαρακτήρες, να προσφέρουμε στην κοινωνία πρόσωπα και όχι άτομα, συνειδητούς πολίτες και όχι εγωπαθείς και υλιστές καταναλωτές.
Οι Τρείς Μέγιστοι Φωστήρες της Τρισηλίου Θεότητος ασχολήθηκαν συστηματικά με τα θέματα της μορφώσεως και της παιδαγωγίας των νέων.
Ο Μέγας Βασίλειος στο κείμενό του «Προς τους Νέους, όπως αν εξ Ελληνικών ωφελοίντο λόγων», προτείνει στους Χριστιανούς να διδάσκονται ο,τι αγαθό υπάρχει στα αρχαιοελληνικά κείμενα, αλλά να αποφεύγουν τις θρησκευτικές δοξασίες που περιλαμβάνονται σ’ αυτά.
Ο Επίσκοπος της Καισαρείας με το τεράστιο φιλανθρωπικό έργο δείχνει σεβασμό προς την κλασική παιδεία, της οποίας ήταν μέτοχος, αλλά παραλλήλως καλεί τους νέους να είναι επιλεκτικοί και να απορρίπτουν οτιδήποτε τους απομακρύνει από την αρετή.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος στον Επιτάφιο προς τον Μέγα Βασίλειο, πνευματικό αδελφό του, εκφράζει την αγάπη του και την εκτίμησή του προς την «θύραθεν παιδεία», δηλαδή προς την κλασική γραμματεία των προγόνων μας και τονίζει: «Νομίζω ότι έχει γίνει παραδεκτό απ’ όλους τους συνετούς ανθρώπους ότι η παιδεία είναι το πρώτο από τα αγαθά που έχουμε. Καί όχι μόνον η Χριστιανική, που είναι η εκλεκτότερη και επιδιώκει τη σωτηρία και το κάλλος των θείων πραγμάτων, τα οποία μόνον με τον νού συλλαμβάνονται. … Αλλά και η εξωχριστιανική παιδεία. … Από αυτά που μας προσφέρει η εξωχριστιανική παιδεία παραδεχθήκαμε ο,τι είναι χρήσιμο στην έρευνα και στις θεωρητικές αναζητήσεις, ενώ αποκρούσαμε κάθε τι που οδηγεί στην ειδωλολατρία, στην πλάνη και στο βάθος της καταστροφής. Μάλιστα, από την εξωχριστιανική παιδεία έχουμε ωφεληθεί στην ευσέβεια και στη λατρεία του Θεού, γιατί γνωρίσαμε καλά το ανώτερο από το χειρότερο και έχουμε κάνει δύναμη της διδασκαλίας μας τις αδυναμίες εκείνης».
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος θεωρείται σήμερα από κορυφαίους καθηγητές Παιδαγωγικής ελληνικών, ευρωπαικών και αμερικανικών πανεπιστημίων ως σπουδαίος παιδαγωγός και θεμελιωτής της σύγχρονης παιδαγωγικής.
Δίδασκε ότι ο χαρακτήρας του παιδιού διαπλάθεται κατά την πολύ τρυφερή ηλικία και από τότε πρέπει να διδάσκουμε σε κάθε πλάσμα να σέβεται τον Θεό και τους συνανθρώπους του.
Τα διδάγματα των Τριών Ιεραρχών είναι απαραίτητα ιδιαιτέρως σε περίοδο οικονομικής και πνευματικής κρίσης.
Σήμερα οι νέοι μας είναι πιο εύκολο να παρασυρθούν από φανατισμούς και ολοκληρωτισμούς, από απάνθρωπες, αντικοινωνικές και αντιδημοκρατικές συμπεριφορές.
Πολλά παιδιά γίνονται θύματα των ναρκωτικών του σώματος και της ψυχής. Άλλα χάνουν κάθε ελπίδα, κάθε ενδιαφέρον για τη ζωή.
Καί άλλα μετατρέπονται σε κυνικούς και εγωπαθείς κυνηγούς της ύλης, χωρίς αρχές, χωρίς αξίες, χωρίς πρότυπα.
Ας δώσουμε στους νέους μας Χριστό και Ελλάδα. Ας τους προσφέρουμε την ουσιαστική ελληνορθόδοξη παιδεία, η οποία δεν παραβλέπει την ανάγκη για επαγγελματική καταξίωση ούτε απορρίπτει τις θετικές επιστήμες.
Ας ενισχύσουμε στα σχολεία μας τα Ορθόδοξα Θρησκευτικά, την Ενιαία Ελληνική Γλώσσα και ευρύτερα τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες.
Ας αγωνισθούμε να διαμορφώσουμε Ανθρώπους με προσανατολισμό προς τον Θεάνθρωπο.
Προσευχόμαστε καθημερινά για το έργο σας και σας ευχόμεθα παρά Θεού καρποφορία των προσπαθειών σας.