Καστορίας Καλλίνικος: Λόγος στην Αποκαθύλωση

«Τόν Κύριον τῆς δόξης ἐσταύρωσαν» (Α´ Κορ. β´)

Ἀγαπητοί ἀδελφοί,

Ἀφοῦ ἀκολουθήσαμε τόν Χριστόστήν Μεγάλη Ἑβδομάδα, σήμερα,Μεγάλη Παρασκευή, ἑσπερινός τοῦ Μεγάλου Σαβ­βά­του, Τόν βλέπουμεπροση­λωμένο στόν Σταυρό. Τόν βλέπουμε νά ἀποκαθηλώνεται καί νά θάπτεταιμέσα στόν Πανά­γιο Τάφο.

*

Λέμε ὅτι «βλέπουμε». Τό ἐρώτημα, ὅμως, εἶναι: «Ἆραγε βλέπου­με;».

Ἆραγε ἔβλεπαν οἱ Σταυρωτές, οἱ Ἰουδαῖοι, ὁ ὄχλος; Ἔβλε­παν ὅλοι αὐτοί τό Πάθος τοῦ Χριστοῦ; Ἔβλεπαν τόν Χριστό Πάσχοντα;

Εἶναι τό ἐρώτημα πού ἔθεσε ἕνα παιδί στήν μητέρα του, ἡ ὁποία τό ἔφερε στόν Ναό νά προσκυνήσει τόν Ἐσταυρωμένο. Καί τό παιδίρωτοῦσε γιά τό κάθε τι πού ἔβλεπε: Γιά τόν Σταυρό, γιά τίς πληγές, γιά τά καρφιά, γιά τό ἀκάνθινο στεφάνι. Καί φθάνοντας στό φωτοστέφανο τοῦ Χριστοῦ, ρώτησε τήν μητέρα του:

-Καί αὐτό τό χρυσό στήν κεφαλή Του, τί εἶναι;

-Αὐτό, παιδί μου, εἶναι τό φωτοστέφανο τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι τό Φῶς πού προχέεται ἀπό τήν Κεφαλή καί ἀπ᾽ ὅλο τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, γιατί εἶναι Θεός. Ἀπάντησε ἡ καλή μητέρα.

Καί τό παιδάκι ἔκανε τήν κρίσιμη θεολογική ἐρώτηση:

-Καί αὐτοί πού Τόν ἐσταύρωσαν, δέν τό εἶδαν;

Ἕνα ἐρώτημα γιά ὅλους μας. Ἕνα ἐρώτημα γιά ὅλες τίς ἐποχές. Ἡ ἀπάντηση στό ὁποῖο εἶναι ὅτι, τά πάθη σκοτίζουν τόν ὀφθαλμό τῆς ψυχῆς. Καί ὅτι τό Φῶς τοῦ Θεοῦ, πού προχέεται ἀπό τήν ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ, μετέχεται μόνον ἀπό τούς καθαρούς στήν καρδιά.

*

Οἱ Μαθητές τοῦ Χριστοῦ,οἱ Μυροφόρες, ὁ ἐκ δεξιῶν Ληστής, ὁ Ἑκατόνταρχος, οἱ Εὐαγγελιστές, βλέπουν πάνω στόν Σταυρό τόν Θεό Λόγο νά πάσχει στήν ἀνθρώπινη φύση, τήν ὁποία προσέ­λαβε ἀπό τήν Κυρία Θεοτόκο, καί ὁμολογοῦν: «ἀληθῶς Θεοῦ υἱός ἦν οὗτος» (πρβλ. Ματθ. κζ´).

Καί ἡ Κυρία Θεοτόκος«… ὅταν στεκόταν δίπλα στόν Σταυρό, τότε ἦταν ἡ θλίψη της ἀπέραντη σάν τόν ὠκεανό, καί οἱ πόνοι τῆς ψυχῆς της ἦταν ἀσύγκριτα μεγαλύτεροι ἀπό τόν πόνο τοῦ Ἀδάμ μετά τήν ἔξωση ἀπό τόν Παράδεισο. Γιατί καί ἡ ἀγάπη της ἦταν ἀσύγκριτα μεγαλύτερη ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Ἀδάμ στόν Παράδεσιο. Καί ἄν ἐπέζησε, ἐπέζησε μόνο μέ τήν θεία δύναμη, μέ τήν ἐνίσχυση τοῦ Κυρίου. Γιατί τό θέλημά Του ἦταν νά δεῖ ἡ Θεοτόκος τήν Ἀνάσταση καί ὕστερα, μετά τήν Ἀνάληψή Του, νά παραμείνει παρηγοριά καί χαρά τῶν Ἀποστόλων καί τοῦ νέου χριστιανικοῦ λαοῦ»(Ἅγιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης).

Ἡ Κυρία Θεοτόκος ἔβλεπε στόν Σταυρό,Αὐτόν πού ἔβλεπε μέσα της, ὅταν Τόν κυοφοροῦσε· Αὐτόν πού ἔβλεπε στήν ἀγκαλιά της, ὅταν Τόν γαλακτοτροφοῦσε· Αὐτόν πού ἔβλεπε στήν ζωή Του, ὅταν Τόν ἀκολουθοῦσε.

Ἔβλεπε Αὐτόν πού ἡ Παράδοσή μας ὁμολογεῖ πάνω στό ξύλο τοῦ Σταυροῦ: Τόν Βασιλέα τῆς δόξης.

Καί Τόν ἔβλεπε Ἐσταυρωμένο. Ὅπως τό ἐκφράζει ὁ Ἀπό­στολος Παῦλος στήν ἐπιστολή του πρός Ἑβραίους: «τόν Κύριον τῆς δόξης ἐσταύρωσαν» (Α´ Κορ. β´).

Τόν Κύριον τῆς δόξης βλέπει πάνω στόν Σταυρό ἡ Κυρία Θεοτόκος.

Τόν Κύριον τῆς δόξης βλέπει πάνω στόν Σταυρό ἡ Ἐκκλησία μας.

*

Ποιός εἶναι, ὅμως, ὁ Κύριος τῆς δόξης;

Ὁ Κύριος τῆς δόξης, εἶναι ὁ Μονογενής Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος ἐμφανιζόταν ἐν δόξῃ, μέσα στό Φῶς, στούς δικαίους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ὅπως στόν Πατριάρχη Ἀβραάμ καί τόν Πατριάρχη Ἰακώβ, στόν Μωϋσῆ στήν ἄφλεκτο Βάτο, στούς Τρεῖς Παῖδες ἐν Καμίνῳ, στούς Προφῆτες.

Αὐτός, ὁ Κύριος τῆς δόξηςσταυρώνεται σήμερα. Αὐτός, ὁΜονογενής Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ πάσχει ἐν σαρκί σήμερα!

Πῶς ὅμως εἶναι δυνατόν νά πάσχει καί νά σταυρώνεται ὁ Κύριος τῆς δόξης, δηλαδή ὁ Θεός;

Ὅπως ἀναλύουν οἱ ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, ὅπως ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός καί ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιο­ρείτης, καί σύγχρονοι θεολόγοι Ἱεράρχες, ὅπως ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἱερόθεος, ὁμολογοῦμε ὅτι ὁ Θεός πάσχει ἐν σαρκί. Ὄχι ὅμως ὅτι ἡ θεότητα πάσχει ἤ ὅτι ὁ Θεός πάσχει διά σαρκός. Πάσχει ἡ ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ, τό σῶμα καί ἡ ψυχή Του. Καί ὁμολογοῦμε ὅτι ὁ Θεός πάσχει ἐν σαρκί, λόγῳ τῆς ὑποστατικῆς ἑνώσεως τῆς θείας καί ἀνθρώπινης φύσης στό πρόσωπο τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ.

Πρόκειται γιά τό ἄφραστο Μυστήριο τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ πρός τόν ἄνθρωπο.

*

Καί γνωρίζουμε περαιτέρω ἀπό τούς θεολόγους Πατέρεςμας, ὅτι τήν Μεγάλη Παρασκευή ἡ Ψυχή τοῦ Χριστοῦ κατέβηκε στόν Ἅδη.

Τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ ἔμεινε στόν Σταυρό καί ἔπειτα στόν Τάφο.

Ἡ Θεότητα τοῦ Χριστοῦ ἦταν καί στόν Ἅδη, καί στόν Σταυρό, καί στόν Τάφο, καί στόν Παράδεισο.

Στόν Σταυρό καί στόν Τάφο, ὁ Χριστός δέν ἔπαθε διαφθορά στό Σῶμα Του, γιατί εἶναι ἑνωμένο ὑποστατικά μέ τήν Θεότητά Του.

Στόν Ἅδη ὁ Χριστός διαλύει τίς πύλες τοῦ Ἅδη καί ἐλευθε­ρώνει τούς ἀπό αἰώνων δεσμίους δικαίους, γιατί εἶναι ὑποστα­τικά ἑνωμένη ἡ ψυχή Του μέ τήν Θεότητά Του.

*

Μεγάλο τό Μυστήριο τῆς Ἀγάπης τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, πού φθάνει μέχρι τό σημεῖο νά ἐνανθρωπήσει, νά πάθει, νά σταυρωθεῖ καί νά ταφεῖ γιά τόν ἄνθρωπο!

Ὑμνοῦμε τό Μυστήριο αὐτό μέ τούς λόγους καί τούς ὕμνους τῶν θεολόγων Πατέρων πού τό γνώρισαν μέ τόν καθαρό νοῦ τους:

«Ἄφραστον θαῦμα! ὁ ἐν καμίνῳ ρυσάμενος τούς ὁσίους παῖδας ἐκ φλογός, ἐν τάφῳ νεκρός ἄπνους κατατίθεται εἰς σωτηρίαν ἡμῶν τῶν μελωδούντων· Λυτρωτά, ὁ Θεός εὐλογητός εἶ.

Μία ὑπῆρχεν ἡ ἐν τῷ ῝ᾼδη ἀχώριστος καί ἐν τάφῳ καί ἐν τῇ Ἐδέμ Θεότης Χριστοῦ σύν Πατρί καί Πνεύματι εἰς σωτηρίαν ἡμῶν τῶν μελῳδούντων· Λυτρωτά, ὁ Θεός εὐλογητός εἶ» (τροπάρια ζ´ ᾠδῆς Μ. Σαββάτου).

Εἶναι οἱ ὕμνοι τῆς Ἐκκλησίας μας, στόν θάνατο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, στό Πάθος τοῦ Θεανθρώπου, στήν Κάθοδό Του στόν Ἃδη.

Αὐτούς τούς ὕμνους ψάλλουμε, σήμερα, Μεγάλη Παρασκευή, ἐν Πνεύματι,μέ τήν καρδιά μας, σέ ἡσυχία αἰσθήσεων καί σέ σιγή λογισμῶν.

Ψάλλουμε μέ τήν καρδιά μας πληγωμένη ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Ἐνώπιον τοῦ Ἐσταυρωμένου Κυρίου τῆς δόξης. Στήν σιγή τοῦ Μεγάλου Σαββάτου. Μέ πίστη, ἐλπίδα καί ἀγάπη.

Ἀναμένοντες τήν Ἀνάστα­ση! Ἀναμένοντες, δηλαδή, τόν Χριστό!

Ὁ Μητροπολίτης

† Ὁ Καστορίας Καλλίνικος