Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί καί ἀγαπητά μου παιδιά
Ἀρχή τοῦ νέου πολιτικοῦ ἔτους σήμερα καί εἶναι φυσικό ὁ νοῦς μας νά μελετᾶ τήν ἔννοια τοῦ χρόνου καί τῆς αἰωνιότητος.
Ὁ ἄνθρωπος, ὅπως ἀναφέραμε στήν Ἐγκύκλιο τῶν Χριστουγέννων, δέν εἶναι τυχαῖο ὄν, ἀλλά εἶναι κεκλημένο Παιδί τοῦ Θεοῦ, εἶναι αἰώνιο ὄν. Γι᾽ αὐτό καί αἰσθάνεται τόν χρόνο ὡς φυλακή, αἰσθάνεται τό ἄγχος τοῦ χρόνου, ἀλλά καί διψᾶ γιά ζωή, γιά αἰώνια ζωή.
Ὁ σήμερα ἑορταζόμενος Μεγάλος Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ ἅγιος Βασίλειος Ἀρχιεπίσκοπος Καισαρείας, ἀναλύει τίς ἔννοιες χρόνος καί αἰώνιο. Διδάσκει ὅτι χρόνος εἶναι τό διάστημα πού συμπαρεκτείνεται μέ τήν δημιουργία τοῦ κόσμου, εἶναι ὁ τρόπος ὑπάρξεως τῆς κτιστῆς δημιουργίας. Αἰώνιο εἶναι ἡ ἄλλη διάσταση ζωῆς τῶν ἀγγέλων καί τῶν ἁγίων. Ἐνῶ τό ἀΐδιο ἀναφέρεται μόνον στόν Ἅγιο Τριαδικό Θεό.
Χρόνος τοῦ ἀνθρώπου, εἶναι τό διάστημα τῆς ἐπίγειας βιολογικῆς ζωῆς του.
Μετά τόν θάνατο τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ψυχή του ζῆ τήν μέση κατάσταση, δηλαδή ὑπάρχει ἀλλά χωρίς τό σῶμα.
Μετά τήν κοινή ἀνάσταση ὁ ἄνθρωπος θά ζῆ αἰωνίως, μέ τήν ψυχή καί τό ἀναστημένο σῶμα του, χωρίς νά ὑπάρχει τότε χρόνος, ἀλλά ἡ αἰωνιότητα.
Ὅμως, ὁ χρόνος τῆς ζωῆς μας δέν εἶναι ἄσχετος μέ τήν αἰωνιότητα. Δηλαδή, δέν θά ζοῦμε στήν αἰωνιότητα μιά ζωή διαφορετική ἀπό αὐτή πού ζοῦμε στήν γῆ, ἀλλά τήν ζωή πού θά ἐπιλέξουμε νά ζήσουμε στήν γῆ, αὐτή τήν ζωή θά ζοῦμε καί στήν αἰωνιότητα, σέ ἄλλη βεβαίως διάσταση.
Στό σημεῖο αὐτό εἶναι διαφωτιστικά τά λόγια τοῦ Μεγάλου Βασιλείου. Στό περίφημο ἔργο του Περί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀναφερόμενος στό ἅγιο Βάπτισμα, ὅτι εἶναι ἀφιέρωση τῆς ἀγαθῆς συνειδήσεως στόν Θεό, γράφει γιά τήν σχέση τῆς ἐπίγειας ζωῆς μας μέ τήν αἰωνιότητα:
«Ἐπειδή ὁ Κύριος μᾶς καταρτίζει γιά τόν βίο τῆς ἀναστάσεως, ἐκθέτει ὅλη τήν εὐαγγελική ζωή καί νομοθετεῖ: τήν ἀπουσία ὀργῆς, τήν ἀνεξικακία, τήν καθαρότητα ἀπό τίς ἡδονές, τήν ἀφιλαργυρία, ὥστε ἐκεῖνα πού ὁ αἰώνας ἐκεῖνος (ὁ μέλλοντας) ἔχει ἐκ φύσεως, νά προλάβουμε ἐμεῖς νά τά κατορθώσουμε μέ τήν προαίρεσή μας». Ὀνομάζει μάλιστα τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ προδιατύπωση τῆς ζωῆς μετά τήν ἀνάσταση.
Στόν λόγο αὐτό τοῦ Μεγάλου Βασιλείου παρατηροῦμε τά ἑξῆς:
-Ἡ ἀνάσταση καί ἡ ζωή μετά τήν ἀνάσταση εἶναι μιά πραγματικότητα, μιά βεβαιότητα.
-Ὁ βίος μετά τήν ἀνάσταση ὀνομάζεται μέλλοντας αἰώνας, αἰωνιότητα, στήν ὁποία θά ζῆ ὁ ἄνθρωπος μέ τήν ψυχή του καί τό σῶμα του.
-Ἡ αἰωνιότητα δέν εἶναι ἄσχετη ἀπό τήν ἐπίγεια ζωή μας. Ἤ, ἀντίστροφα, ἡ ἐπίγεια ζωή μας δέν εἶναι ἄσχετη ἀπό τήν αἰωνιότητα. Ἐμεῖς ἐπιλέγουμε μέ τήν ἐπίγεια ζωή μας τόν τρόπο πού θά ζοῦμε στήν αἰωνιότητα.
-Ἡ φυσική ζωή στήν αἰωνιότητα θά εἶναι: χωρίς ὀργή, χωρίς κακία καί χωρίς μνῆμες κακίας, χωρίς ἡδονές σαρκικές, χωρίς ἐπιθυμία τοῦ πλούτου καί τῶν χρημάτων.
-Αὐτή τήν ζωή ζοῦν ἀπό τώρα μέ τήν προαίρεσή τους ὅσοι ἀκολουθοῦν τό Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ. Ζοῦν μιά ζωή ἀπάθειας, ἀγάπης, ἐλευθερίας.
Ὅλα αὐτά, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί καί ἀγαπητά μου παιδιά, εἶναι πολύ σημαντικά γιά ὅλους ἐμᾶς πού ζοῦμε ἀκόμη στόν χρόνο, γιά ὅλους ἐμᾶς πού εὐχόμαστε σέ κάθε εὐκαιρία τά χρόνια πολλά καί τήν καλή χρονιά.
Ὅλες οἱ χρονιές εἶναι καλές, ὅλος ὁ χρόνος μας εἶναι καλός, γιατί εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ, ὅπως εἶναι ἡ ζωή μας καί ἡ ὕπαρξή μας.
Καί ἔχουμε τήν μεγάλη εὐλογία νά ἐπιλέξουμε μέ τήν προαίρεσή μας νά ζήσουμε καλά τόν καλό χρόνο. Δηλαδή, ἤδη ἀπό τώρα νά ζήσουμε αὐτά πού ἡ αἰωνιότητα θά ἔχει φυσικά. Ἄν δέν τό κάνουμε ἀπό τώρα, δηλαδή ἄν δέν ἀποβάλλουμε ἀπό τώρα τήν ὀργή, τήν φιληδονία, τήν φιλαργυρία, τότε ἡ αἰωνιότητα θά εἶναι βασανιστική γιά μᾶς.
Ἄλλωστε, ἕνα ἀπό τά νοήματα τῆς σημερινῆς Δεσποτικῆς Ἑορτῆς τῆς Περιτομῆς τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ἡ περιτομή τῶν παθῶν μας, ἡ κάθαρση τῆς καρδιᾶς μας, ἡ ταπεινή ζωή.
Ὁ σύγχρονος ἅγιος Σωφρόνιος ὁ Ἀθωνίτης, πού γνώρισε ἄριστα τόν δυτικό κόσμο, τόν δυτικό ἄνθρωπο στήν Εὐρώπη, ἐπισημαίνει τήν ἀλήθεια:
«Εἶναι ἐντελῶς ὀφθαλμοφανές ὅτι ἄν οἱ ἄνθρωποι ζοῦσαν μεταξύ τους ὡς ἀληθινοί ἀδελφοί, ὅπως θά ὄφειλαν νά ζοῦν, τότε ἡ ζωή πάνω στήν γῆ θά ἦταν ἀπεριόριστη εὐτυχία, ἀκόμη καί «μακαριότητα», τέτοια πού κανένας δέν θά ἤθελε νά πεθάνει προσδοκώντας τόν «παράδεισο». Ὅμως ἡ ἁμαρτία εἰσῆλθε στόν κόσμο, καί ἡ ἀδελφοκτονία «ἔπνιξε στό αἷμα» ὅλη τήν ἱστορία μας ἐπάνω στήν γῆ».
Ὅταν, λοιπόν, ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί εὐχόμαστε καλή χρονιά, τί ἄλλο μποροῦμε νά ἐννοοῦμε, παρά καλή ἐφαρμογή ἀπό μέρους μας τοῦ Εὐαγγελίου; Τί ἄλλο ἐννοοῦμε, παρά ἀπαλλαγή ἀπό τήν ἁμαρτία καί πρόγευση τοῦ αἰωνίου;
Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ «δέν κόβει εἰσιτήρια γιά τόν παράδεισο», ὅπως εὐφυῶς παρατηρεῖ ὁ ἀείμνηστος μεγάλος θεολόγος π. Ἰωάννης Ρωμανίδης. Ἡ Ἐκκλησία μέ τό Εὐαγγέλιό της προετοιμάζει τούς ἀνθρώπους νά ζήσουν ἀπό τώρα τήν αἰώνια ζωή, ὥστε ὅταν δοῦν τόν Χριστό, νά Τόν δοῦν ὡς φῶς καταθέλγον καί ὄχι νά Τόν αἰσθανθοῦν ὡς πῦρ καταφλέγον.
Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί καί ἀγαπητά μου παιδιά, Ἡ εὐχή καλή χρονιά, ἄς σημαίνει γιά μᾶς ἐφέτος, νά ζήσουμε τό νέο ἔτος 2023 μέ τίς συνθῆκες τῆς αἰωνιότητος, δηλαδή χωρίς πάθη, ὅπως διδάσκει ὁ Μέγας Βασίλειος.
Ἄς σημαίνει, ἀναζήτηση τῆς αἰωνιότητας μέ τήν προσευχή, καί ἄγγιγμα τῆς αἰωνιότητας, μέ τήν αἴσθηση τῆς Χάριτος τοῦ Χριστοῦ στήν καρδιά μας, ἐφόσον τήν καθαρίσουμε.
Ἄς μή ἀφήσουμε τίς μικρότητες νά μᾶς κλέβουν τήν αἰωνιότητα.
Ἄς μή ἀφήσουμε τίς μικρότητες νά μᾶς κλέψουν τόν εὐλογημένο ἀπό τόν Χριστό μας Νέο Χρόνο 2023.
Καί ἄς παρακαλέσουμε τόν Γεννηθέντα καί Περιτμηθέντα Χριστό μας, τόν Ἄρχοντα τοῦ μέλλοντος αἰῶνος, νά εὐλογήσει καί τά οὐκ ἐφ᾽ ἡμῖν, ἀποτρέποντας κάθε κακό καί κάθε ἀπειλή καί στέλλοντας κάθε καλό κἀγαθό στήν Πατρίδα μας τήν Ἑλλάδα καί ἰδιαίτερα στήν Δυτική Μακεδονία καί ἰδιαίτατα στήν Καστοριά μας.
Μέ θερμές πατρικές εὐχές καί ἀγάπη
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Καστορίας Καλλίνικος