εγκύκλιος υπ’ αριθμ. 288
Σ Ε Ρ Α Φ Ε Ι Μ
διά της χάριτος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού
Επίσκοπος και Μητροπολίτης της Ιεράς Μητροπόλεως Καστορίας
προς το χριστεπώνυμο πλήρωμα της καθ’ Ημάς Ιεράς Μητροπόλεως
Η εορτή, αδελφοί μου, της Αγίας Σκέπης της Υπεραγίας Θεοτόκου, όπως μας την παρουσιάζουν τα κείμενα των Ιερών Συναξαριστών, επιτελείται σε ανάμνηση της οπτασίας που είδε ο Όσιος Ανδρέας ο διά Χριστόν σαλός την ώρα που ετελείτο Αγρυπνία στον Ιερό Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη:
«Αφοσιωμένος ο Άγιος στην προσευχή, ύψωσε τα μάτια του προς τον ουρανό και είδε την Υπεραγία Θεοτόκο να στέκεται..
στην πύλη του νάρθηκα δορυφορούμενη από μία φοβερή παράταξη Αγίων Αγγέλων … τον Τίμιο Πρόδρομο και τον Ιωάννη τον Θεολόγο. Όταν έφθασε στη μέση του Ναού, όπου βρισκόταν ο άμβωνας, έκλινε τα γόνατα και για ώρα πολλή προσευχόταν υπέρ της σωτηρίας του κόσμου, έπειτα μπήκε στο Ιερό Βήμα και άνοιξε την Αγία Σορό (=το κιβώτιο) που φυλασσόταν το Ιερό Μαφόριό της, και όρθια μπροστά στα βημόθυρα το άπλωσε πάνω από το εκκλησίασμα … φαινόταν τόσο μεγάλο, ώστε να σκεπάζει όλο τον λαό. … ο λαός συνέχιζε τη Αγρυπνία χωρίς να αντιληφθεί το γεγονός. Μετά από κάποιο χρονικό διάστημα η Θεοτόκος άρχισε να ανέρχεται προς τον ουρανό, περιβεβλημένη απαστράπτον φως και έγινε άφαντη ».
Με αυτό τον λιτό τρόπο ο Ιερός Συναξαριστής, ακολουθώντας τη διήγηση του θεουμένου Αγίου Ανδρέου, μας παραθέτει το θαυμαστό αυτό γεγονός, το οποίο από τότε άρχισε να εορτάζεται στη Βασιλίδα Πόλη και μάλιστα ταχύτατα μεταδόθηκε και καθιερώθηκε σε όλες τις τοπικές εκκλησίες στην επικράτεια της Αυτοκρατορίας και πέραν αυτής.
Αυτή η φοβερή οπτασία στο Ναό των Βλαχερνών ήταν μία εγγύηση και μία υπενθύμιση συγχρόνως.
Εγγύηση για τη θαυμαστή προστασία και βοήθεια της Υπερμάχου Στρατηγού, της Υπεραγίας Θεοτόκου. Ιδιαιτέρως δε σε δύσκολες στιγμές και θλίψεις προφθάνει «σώζουσα το Γένος ημών, και ασφαλώς περιέπουσα, και οδηγούσα προς οδόν σωτήριον ».
Υπενθύμιση, ακόμη, ότι όπως «πάλαι η νεφέλη εκάλυπτε την σκηνήν του μαρτυρίου», έτσι και η «αστραπόμορφος Σκέπη περικαλύπτει και σκιάζει, ως όρνις τα εαυτής νοσσία, τον χριστεπώνυμον λαόν ».
Καί, πρώτον, βλέπουμε αυτήν τη θαυμαστή προστασία της Παναγίας στην κατ’ εξοχήν πόλη της Παναγίας, την Κωνσταντινούπολη, με τα πάμπολλα θεομητορικά προσκυνήματα και αγιάσματα. Εκεί γράφηκε το περίφημο Κοντάκιο ο Ακάθιστος Ύμνος, για να θυμίζει πως οι πολυπληθείς εχθροί (Πέρσες και Άβαροι), όταν πολιόρκησαν την Βασιλίδα Πόλη, βρήκαν αντίσταση πρωτοφανή από τη «σεμνοφορούσαν και περιτρέχουσαν το τείχος μόνην την Υπέρμαχον Στρατηγόν των Χριστιανών».
Δεύτερον. Βλέπουμε τη θαυμαστή προστασία της Παναγίας στον καιρό της δουλείας: να σώζει από τους κινδύνους, να παρέχει βοήθεια και αναψυχή στους πάσχοντες και στους θλιβομένους, να εκδηλώνει πολλαπλώς την κηδεμονία της και τη φωτοφόρο Σκέπη της.
Η Παναγία «υπογράφει» την ελευθερία αυτού του τόπου και το επιβεβαιώνει με την θαυμαστή εύρεση της Θαυματουργού Εικόνος της στο νησί της Τήνου την 30η Ιανουαρίου 1823.
Τα ιερά εκτυπώματα της θεομητορικής της μορφής στο Περιβόλι της το Άγιον Όρος και στα διάφορα προσκυνήματα (όπως στον Προυσό της Ευρυτανίας και σε άλλα μέρη) και στην πατρίδα μας την Καστοριά (η Εβραίδα, η Ελεούσα, η Φανερωμένη, η Βλαχέρνα, η Γοργοϋπήκοος του Αγίου Στεφάνου και η Πορφύρα του Μητροπολιτικού Ναού) γίνονται πόλοι έλξεως, «μυστικής ευωχίας», στηριγμού και ενισχύσεως.
Αυτή τη φοβερά προστασία της Παναγίας ζήσαμε και κατά το έπος του 1940. Γι’ αυτό και αυτή η γιορτή, με απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος το έτος 1952, μεταφέρθηκε από την 1η Οκτωβρίου στις 28 Οκτωβρίου, μαζί με την εορτή των νικητηρίων της πατρίδας μας.
Γυμνοί, τότε, από κάθε ανθρώπινη βοήθεια, προστρέξαμε στη Μάνα μας την Παναγία. Ταπεινωμένοι από τους εισβολείς μας, που θέλησαν να ταπεινώσουν την πατρίδα μας, πλησιάσαμε το σκεύος που κράτησε το ακένωτο μύρο, τον Χριστό, και δεχθήκαμε το άρωμα της μητρικής της ευσπλαχνίας και της βοήθειας.
Μαζί μας στα χιονισμένα βουνά της Πίνδου, η Παναγία θερμαίνει με τη φλόγα της αγάπης της τα παγωμένα κορμιά των στρατιωτών μας και τους οδηγεί από νίκη σε νίκη. Τούς σκεπάζει με την παράδοξη νεφέλη της, όπως μας καταθέτουν αυτόπτες μάρτυρες, και έτσι απελευθερώθηκε ολόκληρη σχεδόν η Βόρειος Ήπειρος.
Στα βουνά της Βορείου Ηπείρου και της Αλβανίας, εκεί που ακόμη βρίσκονται οστά μυρωμένα από τα αρώματα της φύσεως, ο Έλληνας στρατιώτης, φυλώντας Θερμοπύλες όπως οι τριακόσιοι του Λεωνίδα, αισθάνθηκε την προστασία και την καθοδήγηση της Οδηγητρίας Θεοτόκου. Ότι κατόρθωσε, το κατόρθωσε με τη βαθιά του πίστη στο Θεό, την προστασία της Παναγίας και τη λεβεντιά του.
Έγραφε η Εφημερίδα «Ελεύθερο Βήμα» στις 23 Ιανουαρίου 1941, αναφερόμενη σε δημοσιεύματα του ξένου τύπου: «Οι ξένοι εντυπωσιασμένοι δημοσίευαν: << … Οι Έλληνες είναι λαός θρήσκος. Έχουν μία ιδιαίτερη ευλάβεια για την Παναγία. Από την αρχή του αγώνα ακούγαμε για περίεργα συμβάντα. Ένας σκοπός σε υπηρεσία είδε μία γυναίκα και την έδιωξε λέγοντάς της ότι δεν ήταν τόπος αυτός για μια γυναίκα. Όμως η Παναγία (γιατί εκείνη ήταν) απάντησε πως εκεί ήταν ο τόπος της ».
Και οι μάνες, ακόμη, αυτές οι ηρωικές γυναίκες, όχι μόνο της Πίνδου που μετέφεραν στους ώμους τους πολεμοφόδια, αλλά και όλες οι μητέρες που άναβαν τις κανδήλες στα εικονίσματα και τις Εκκλησίες και έβρεχαν τα δάπεδα των Ναών με τα πικρά δάκρυά τους, έγραφαν στα παιδιά τους και τα ενίσχυαν στην πίστη και τα προέτρεπαν στον αγώνα τους: «Ο Θεός θα είναι μαζί σου, παιδί μου και μαζί με την πατρίδα μας. Η Μεγαλόχαρη θα κάνει το θαύμα της».
Γι’ αυτό και τον Έλληνα στρατιώτη, τότε, δεν τον γονάτισε ούτε η υπεροπλία του εχθρού, ούτε το κρύο, ούτε η πείνα, ούτε η δίψα, ούτε ο πόνος. Η όρθια ψυχή του Έλληνα δεν συμβιβάζεται, δεν ακρωτηριάζεται, ακόμα και όταν του έκοβαν τα πόδια από τα κρυοπαγήματα.
Ο Έλληνας, με την πίστη στο Χριστό, με το σεβασμό και την ευλάβεια στην Παναγία και στους Αγίους, πολεμά και νικά.
Ας τα ακούσουν αυτά όλα αυτοί, που θέλουν να διαστρέφουν την ιστορία μας και τη θαυμαστή μέσα σ’ αυτή επέμβαση του Θεού.
Ας τα ακούσουν και εκείνοι, που στις ημέρες μας θέλουν να χλευάζουν και να βλασφημούν το Θεανδρικό πρόσωπο του Κυρίου μας, της Παναγίας Μητέρας μας της Υπεραγίας Θεοτόκου, των Αγίων μας και της Εκκλησίας μας. Ο Έλληνας θα ζήσει και θα μεγαλουργήσει μόνο με τη βαθιά του πίστη στον αληθινό Θεό και την αγάπη του στην πατρίδα.
Αδελφοί μου,
28 Οκτωβρίου 2012. Πονεμένος ο λαός μας. Ταπεινωμένος και αδικημένος. Προδομένος από τους ισχυρούς της γης και όλους εκείνους που ανελέητα υποβλέπουν την πατρίδα μας. Τα κύματα υψώνονται πελώρια και συγκλονίζουν το σκάφος της. «Ο πλούς εν νυκτί, πυρσός ουδαμού, Χριστός καθεύδει», κατά τον Άγιο Γρηγόριο το Θεολόγο.
Πού θα ακουμπήσουμε; Πού θα ζητήσουμε βοήθεια και προστασία, σκέπη και ασφάλεια;
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης μας συμβουλεύει: Πρόστρεχε, αγαπητέ, στην Παναγία. Αυτή είναι το ασφαλές καταφύγιο. Αυτή μας γεμίζει με χαρές και ελεημοσύνες.
Στην Παναγία, λοιπόν, να προστρέχουμε, για να μας οδηγήσει στον Υιό και Θεό της.
Στην Παναγία να καταφεύγουμε, για να απολαύσουμε τη θαυμαστή βοήθεια και προστασία της, για να είναι πάντοτε, για να είναι τώρα, όπως και παλαιά, σύμμαχος και προστάτης της πατρίδος μας, της οικογενείας μας, της ζωής και και της υπάρξεώς μας. Αμήν.
Ευχέτης προς την Υπέρμαχο Στρατηγό του Γένους μας,
την Υπεραγία Θεοτόκο
Ο Ε Π Ι Σ Κ Ο Π Ο Σ Σ Α Σ
Ο ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ
