Μᾶς μυσταγωγεῖ καί πάλι, ἀδελφοί μου, σήμερα ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία, τήν μεγάλη αὐτή ἡμέρα τῆς δεσποτικῆς ἑορτῆς τῶν Θεοφανείων. Μᾶς ἀνοίγει διάπλατα τήν Ὡραία Πύλη γιά νά μᾶς κάνει θεατές τοῦ μυστηρίου τῆς φανερώσεως τῆς Ἁγίας Τριάδος στά νερά τοῦ Ἰορδάνου:
ὁ Υἱός βαπτίζεται,
ὁ Πατήρ φανερώνει τήν υἱότητα τοῦ βαπτιζομένου Υἱοῦ,
καί τό Πνεῦμα τό Ἅγιον «ἐν εἴδει περιστερᾶς βεβαιώνει τοῦ λόγου τό ἀσφαλές».
Δέν εἶναι ἁπλῶς αὐτή ἡ σημερινή ἑορτή, ὅπως καί οἱ ἄλλες πού πέρασαν, μία ἁπλή ἀνάμνηση ἑνός ἱστορικοῦ γεγονότος ἤ ἀναπαράσταση κάποιας ἐπίγειας στιγμῆς τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀλλά βίωση τοῦ μυστηρίου τῆς Θείας Ἐπιφανείας μέσα στήν καρδιά μας.
Γι’ αὐτό καί ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία χρησιμοποιεῖ πάντοτε στήν ὑμνογραφία της ἐνεστῶτα χρόνο, δηλαδή, «Σήμερον γεννᾶται ἐκ Παρθένου», «Σήμερον ὁ Δεσπότης τό Βάπτισμα λαμβάνει ὑπό χειρός Προδρόμου»· γιά νά μᾶς δηλώσει τήν μυστική παρουσία τοῦ Θεοῦ μέσα μας κάθε φορά καί ἄρα τήν πνευματική μας ἀναγέννηση.
Δανείζομαι καί πάλι αὐτήν τήν ἐπιφανή ἡμέρα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, τούς λόγους τοῦ θεοφόρου πατρός Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ, ὁ ὁποῖος σέ ἕνα ἀπό τά τροπάρια τοῦ ἰαμβικοῦ κανόνος πού ψάλλουμε στήν Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου, μᾶς παρουσιάζει τό ἐκπληκτικό θέαμα τῆς σημερινῆς ἡμέρας: «Ὅταν ἀνοίχθηκαν» μᾶς λέγει ὁ θεοφόρος Δαμασκηνός «οἱ λαμπρότατες πύλες τοῦ οὐρανοῦ, τότε ὁ μύστης τῶν οὐρανίων (ὁ Πρόδρομος) βλέπει νά ἔρχεται ἀπό τόν Πατέρα καί νά μένει στόν πανάχραντο Λόγο τό Πνεῦμα τό Ἅγιον, πού παρουσιάστηκε μέ ἀκατανόητο τρόπο σάν περιστέρι καί φανερώνει στούς λαούς ὅτι ἦρθε γιά τόν Δεσπότη Χριστό».
Ἀνοίχθηκαν οἱ οὐρανοί, ἔγινε ἡ καταλλαγή τῶν οὐρανίων πρός τά ἀόρατα, χαροποιήθηκαν οἱ ἀγγελικές δυνάμεις, θεραπεύθηκαν ά ἐπίγεια τραύματα, φιλιώθηκαν τά ἐχθραίνοντα, ἀφοῦ ὁ βαπτιζόμενος Χριστός μᾶς ἄνοιξε τίς λαμπρότατες πύλες. Κατέβηκε τό Ἅγιο Πνεῦμα ὡσάν περιστέρι καί ἡ φωνή τοῦ Πατρός διαδόθηκε παντοῦ καί ἀπό τότε ὑπάρχουν ἀνοικτές οἱ πύλες τοῦ οὐρανοῦ.
«Ἐν εἴδει περιστρᾶς».
Ποτέ ἄλλοτε τό Ἅγιον Πνεῦμα δέν ἐμφανίζεται μέ σχῆμα περιστερᾶς, παρά μόνο κατά τήν Βάπτιση τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ. Κατέβηκε, ὅπως μᾶς πληροφορεῖ ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς, τό Ἅγιον Πνεῦμα «σωματικῷ εἴδει περιστερᾶς ἐπ’ αὐτόν».
Τό Ἅγιον Πνεῦμα εἶχε προσλάβει μορφή μόνο καί σχῆμα ἐξωτερικό σώματος, πού ὀμοιάζε πρός περιστέρι, χωρίς ὅμως καί νά εἶναι πραγματικό σῶμα περιστερᾶς. Ἀναλαμβάνει, ὄχι τήν φύση, ἀλλά τό σχῆμα αὐτῆς. Προσλαμβάνει μορφή αἰσθητή καί ὁρατή.
Τό εἶδε ὁ Πρόδρομος. Τό εἴδαν οἱ εὐλαβέστεροι τῶν ἀνθρώπων ἐκεῖ, ὅπως μᾶς ἑρμηνεύει ὁ Ἱερός Χρυσόστομος, γιά νά γίνει γνωστό ὅτι αὐτός ὁ Χριστός εἶναι ὁ Μεσσίας, ὁ Ἀπεσταλμένος τοῦ Οὐρανοῦ. Ἔτσι τό διακηρύττει ὁ Τίμιος Πρόδρομος: «ὁ πέμψας με βαπτίζειν ἐν ὕδατι, ἐκεῖνός μοι εἶπεν· ἐφ’ ὅν ἄν ἴδῃς τό Πνεῦμα καταβαῖνον καί μένον ἐπ’ αὐτόν, οὗτός ἐστιν ὁ βαπτίζων ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ. κἀγώ ἑώρακα καί μεμαρτύρηκα ὅτι οὗτός ἐστιν ὁ υἱός τοῦ Θεοῦ».
«Ἐν εἴδει περιστρᾶς».
Γιά νά φανερώσει στά ἔθνη καί στούς λαούς, τό εἰρηνικόν καί πρᾶον τοῦ Βασιλέως Χριστοῦ πάνω στή γῆ. Ὁ Χριστός εἶναι ὁ πρᾶος καί ταπεινός Λυτρωτής. Γι’ αὐτό καί λέγει στούς Μαθητές Του: «μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ ὅτι πρᾷός εἰμι καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ». Τήν πραότητα συνιστᾶ στούς διακόνους καί φίλους Του: «γίνεσθε οὖν φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις καί ἀκέραιοι ὡς αἱ περιστεραί».
Ἐπιφυλσσει, ἔτσι, τήν κληρονομία τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν στούς πράους: «μακάριοι οἱ πραεῖς, ὅτι αὐτοί κληρονομήσουσι τήν γῆν». Τήν καινή γῆ καί τούς καινούς οὐρανούς, δηλαδή, τήν ἐπουράνιο Ἱερουσαλήμ, χαρίζει ὡς κτῆμα, κατά τόν Μέγα Βασίλειο, ὄχι στούς μαχομένους, ἀλλά στούς πράους καί ἥσυχους μαθητές Του, σ’ αὐτούς πού ἔχουν ἀναγεννηθεῖ μέ τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
«Ἐν εἴδει περιστρᾶς».
Γιά νά παρουσιάσει τήν καταλλαγή τοῦ ἀνθρώπου πρός τόν Θεό, καθώς καί τό ἔλεος καί τήν εὐσπλαχνία τοῦ Θεοῦ πρός τό ἀνθρώπινο γένος. «Τό Ἅγιον Πνεῦμα ἐν εἴδει περιστερᾶς κατέρχεται. Ὅπου καταλλαγή Θεοῦ, ἐκεῖ περιστέρι. Σέ σχῆμα περιστερᾶς καί ὄχι σέ σῶμα περιστερᾶς τό Ἅγιον Πνεῦμα κατέρχεται, καταγγέλοντας ταυτόχρονα τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ πρός τήν οἰκουμένη».
Μᾶς θυμίζει, αὐτή ἡ μεγαλειώδης σκηνή, τήν κατάπαυση τοῦ κατακλυσμοῦ ἐπί Νῶε, ἀφοῦ ἡ περιστερά ἔφερε, ὡς κλάδον ἐλαίας, τήν γαλήνη ἀπό τότε σέ ὁλόκληρη τήν οἰκουμένη, ἄν θελήσουν οἱ ἄνθρωποι νά πορευθοῦν μέ τίς ἐπιταγές τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Μᾶς ἔδειξε ἀπό τότε τό Ἅγιον Πνεῦμα πού κατέβηκε «ἐν εἴδει περιστερᾶς» ὅτι «ἐλήλυθεν ὁ ἐλευθερωτής» Κύριος, γιά νά μᾶς χαρίσει τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτημάτων, τήν κάθαρση ἀπό τά πάθη, τήν ὑγεία τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος.
Ἀδελφοί μου,
Ἔχουμε λάβει καί ἐμεῖς τήν χάρη τοῦ Παναγίου Πνεύματος μέσα στά ἁγιασμένα νερά τῆς κολυμβῆθρας. Φέρουμε ἐπάνω μας τήν σφραγίδα τῆς δωρεᾶς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Γιατί, ὅμως, στήν ζωή μας συμβαίνουν αὐτά πού παρατηροῦμε γύρω μας τίς δύσκολες αὐτές ἡμέρες τῆς ἀποστασίας πού περνοῦμε; Ἕνας Ρῶσος Ὁμολογητής, ὁ Ἱερομόναχος Ἀρσένιος, ἔγραφε, κλεισμένος σ’ ἕνα στρατόπεδο συγκεντρώσεως τοῦ ἀθεϊστικοῦ καθεστῶτος: «Ἐμεῖς φταῖμε καί τώρα θερίζουμε ὅ,τι σπείραμε. Χάσαμε τήν πίστη μας, περιφρονήσαμε τήν παράδοσή μας, λησμονήσαμε τήν ἱστορία μας, ἀρνηθήκαμε τά Ἱερά καί τά Ὅσια».
Καί ὅλοι μας, καί μάλιστα πρῶτοι ἐμεῖς οἱ Κληρικοί, θά πρέπει νά ποῦμε πρός τόν Θεό τό: «Ἡμάρτομεν, ἠνομήσαμεν, ἠδικήσαμεν ἐνώπιόν σου, οὐδέ συνετηρήσαμεν, οὐδέ ἐποιήσαμεν καθώς ἐνετείλω ἡμῖν».
«Ζοῦμε σέ μία ἐποχή στήν ὁποῖα γίνεται λόγος μόνο γιά τόν ὑλικό ἄρτο καί λιγότερο γιά τόν πνευματικό Ἄρτο. Ὁ ἄνθρωπος στήν ἐποχή μας εἶναι ἕνα καταναλωτικό ὄν πού ρουφᾶ ἀχόρταγα ὑλικά ἀγαθά, θεάματα, ἀκούσματα καί νομίζει ὅτι ἔτσι θά ἰκανοποιήσει τήν πνευματική του πείνα. Δέν εἴμαστε ἐναντίον κάθε τι πού βελτιώνει τήν ζωή τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά δέν μποροῦμε νά ἀποδεχθοῦμε καί μία ζωή ἡ ὁποία στηρίζεται μόνον στά ὑλικά ἀγαθά, γιατί σέ μία τέτοια περίπτωση ὁ ἄνθρωπος πάντοτε παραμένει ἀνικανοποίητος, διότι ἡ ψυχή τοῦ ἀνθρώπου ἀναζητᾶ ἄλλη τροφή καί διψᾶ γιά ἄλλο νερό. Ὁ Χριστός εἶπε: << μακάριοι οἱ πεινῶντες καί διψῶντες τήν δικαιοσύνην >> ».
Ἄς ἐπιστρέψουμε, λοιπόν, καί πάλι στόν Χριστό.
Ἄς διαφυλάξουμε ἀμόλυντη τήν σφραγίδα πού λάβαμε, καί ζῶντας μέσα στήν Ἐκκλησία καί βιώνοντας τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, θά φτάσουμε ἀπό τό σκότος στό φῶς, προκειμένου ἀπό ἐδῶ νά δοῦμε τό ἀνώτερο φῶς τοῦ Χριστοῦ καί ἐν συνεχείᾳ πιό φωτεινά καί δυνατά στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.
Αὐτό τό φῶς τοῦ Χριστοῦ νά εἶναι, ἀδελφοί μου, συνοδοιπόρος καί στήν πορεία μας αὐτό τόν χρόνο, πού ἄρχισε πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες.
Εὐχέτης πάντων πρός Κύριον
Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΣΑΣ
Ο ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ
