Η πανευφρόσυνη εορτή, αδελφοί μου, της κατά σάρκα Γεννήσεως του Σωτήρος Χριστού, όπως μας την παραδίδουν τα ιερά κείμενα της πίστεώς μας, όπως τη βιώνει αιώνες τώρα με τον λειτουργικό της χρόνο η μητέρα μας Ορθόδοξη Εκκλησία, όπως τη γιορτάζει η ζωογόνος και ζωηφόρος Παράδοση μας, φωτίζει γλυκά σήμερα τα πρόσωπά μας.
Το θαύμα της Βηθλεέμ προβάλλει μπροστά μας τις θαυμαστές διαβεβαιώσεις των Προφητών της Παλαιάς Διαθήκης για την επίγεια παρουσία του «παιδός του Κυρίου», σημειώνοντας τα εξής χαρακτηριστικά :
«Παιδίον εγεννήθη ημίν, υιός και εδόθη ημίν, ου η αρχή εγενήθη επί του ώμου αυτού, και καλείται το όνομα αυτού μεγάλης βουλής άγγελος, θαυμαστός σύμβουλος, Θεός ισχυρός, εξουσιαστής, άρχων ειρήνης, πατήρ του μέλλοντος (1)».
Καί ότι «θα ανατείλει σε σας που φοβείσθε (ευλαβείσθε) το όνομά μου ήλιος που προσφέρει δικαιοσύνη και παρέχει θεραπεία διά των πτερύγων του (2)».
Οι μυστικές αρμονίες των αγγελικών ταγμάτων, που με φόβο και τρόμο βλέπουν να ξετυλίγεται μπροστά τους «το απ’ αιώνος απόκρυφον» και σ’ αυτούς «άγνωστον μυστήριον», μας γεμίζουν με θεία σκιρτήματα και ιερούς ενθουσιασμούς.
Το πενιχρότατο σπήλαιο, που η έρημος γη μας «προσάγει» στον ουράνιο επισκέπτη μας, αντιπροσφέρει στον αιματοβαμμένο ορίζοντα της ανθρωπότητας και την τραγωδία του συγχρόνου ανθρώπου την αυγή μιάς καινούργιας ημέρας.
Η ιστορία αυτού του θαυμαστού γεγονότος δεν είναι χθεσινή, είναι αιώνια και συγχρόνως σημερινή γιατί Εκείνος, που για χάρη μας κατέβηκε από τα ουράνια ύψη, έχει ως μοναδικό σκοπό την άνοδό μας από τη γη προς τον ουρανό και την είσοδό μας στην όντως ζωή.
«Λαμβάνειν την φύσιν ημών ίνα αγιάση το φύραμα και απεργασθή ημάς επουρανίους», θα μας υποδείξει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος.
Αυτή η αλήθεια είναι το βασικό νόημα αυτής της μεγάλης γιορτής των Χριστουγέννων, την οποία ονόμασαν «μητρόπολη πασών των εορτών».
Αυτήν παρουσιάζει ο πολυτάλαντος δογματολόγος και φωστήρας της Εκκλησίας Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός στην Ιαμβική του καταβασία:
«Έσωσε ο Κύριός μας τον παλαιό καιρό τον ισραηλιτικό λαό θαυματουργικά, με το που μετέβαλε το υγρό κύμα της θάλασσας σε στεριά Καί τώρα πάλι με την εκούσια γέννηση Του από την Παρθένο, έκανε ευκολοδιάβατο σε μας το δρόμο για τον Ουρανό (3)».
Βατός, λοιπόν, ο δρόμος προς τον Ουρανό.
Βατός, αφού διά του Χριστού «έχομεν την προσαγωγήν προς τον Πατέρα (4)», κατά την έκφραση του Αποστόλου των Εθνών Παύλου. Δεν κατήργησε ο Χριστός μόνο τα εμπόδια τα οποία είχε θέσει η αμαρτία, δεν άνοιξε μόνο το δρόμο, αλλά και μας πήρε μαζί Του και μας ανύψωσε στο Θρόνο του ουρανίου Πατρός Του. «Κατέβηκε στη γη μας και ταπεινώθηκε ο Κύριος για να μας υψώσει μαζί Του στους Ουρανούς εμάς, που λόγω των αμαρτιών μας, ήμασταν διαρκώς σκυμμένοι και δεμένοι στη γη (5)».
«Γι’ αυτό και πανηγυρίζουμε σήμερα», θα προσθέσει των μοναστών η καλλονή και των θεολόγων ο υπέρμαχος Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, «την υπερφυά κάθοδο του Θεού προς τη γη διά της Υπεραγίας Θεοτόκου και την υπερένδοξη άνοδό μας δι’ Αυτού προς τον Ουρανό (6)».
Βατός ο δρόμος προς τον Ουρανό.
Στο πρόσωπο του σαρκωμένου Λόγου του Θεού συναντήθηκε ο Θεός και ο άνθρωπος. Έτσι έχουμε «υπογραμμόν» κατά τον Απόστολο Πέτρο «ίνα επακολουθήσωμεν τοις ίχνεσιν αυτού(7)».
Έχουμε πρότυπο, προς το οποίο πρέπει συνεχώς να βρίσκεται στραμμένο το βλέμμα μας. Έχουμε πατέρα και φίλο και αδελφό και τα πάντα, για να πετύχουμε την ανάπλαση και την ανακαίνισή μας, δώρα πολύτιμα του σαρκωθέντος Κυρίου μας.
Πόσο παραστατικά μας παρουσιάζει την αλήθεια αυτή η χρυσή αηδόνα της Εκκλησίας, ο Ιερός Χρυσόστομος!
«Ήλθον εγώ προς σε, ίνα πάντες οι άνθρωποι παραγένωνται προς εμέ.
Κατήλθον εκ του ουρανού και όλος ειμί εν τοις κόλποις του Πατρός, ίνα συνάψω τω Πλάστη το ποίημα.
Ήλθον ως άνθρωπος, όπου παρήμην ως Θεός, ίνα τους ανθρώπους θεούς απεργάσωμαι.
«Ήλθον ουχ ίνα μείνης, αλλ’ ίνα λάβω σε και ανέλθω(8)».
Βατός ο Ουρανός.
Ανοιχτός ο δρόμος προς τον Ουρανό.
Λύθηκε ο χρόνιος δεσμός, εξαφανίστηκε η κατάρα, καταργήθηκε ο θάνατος, απελάθηκε η πλάνη, επανήλθε η αλήθεια. Το φως του Χριστού «φωτίζει πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον(9)» . Αυτός που ήλθε προς αναζήτηση του πλανηθέντος προβάτου, διακηρύσσει προς όλους «τους καθημένους εν σκότει και σκιά θανάτου(10)» ότι «εγώ ειμί η οδός και η αλήθεια και η ζωή ουδείς έρχεται προς τον πατέρα ει μη δι’ εμού(11)».
Αδελφοί μου, Χριστούγεννα σήμερα!
Φάρος ελπίδας για όλους εμάς που ταξιδεύουμε «στη μέλαινα και ζοφώδη θάλασσα της παρούσης ζωής».
Πρόσκληση για άνοδο, ανύψωση, μεταμόρφωση και αγιασμό. «Χριστός επί γης υψώθητε» θα αναφωνήσει ο Θεολόγος Γρηγόριος(12).
Πρόκληση για μία ζωή χωρίς πολέμους και αίματα, χωρίς τρόμο και αγωνία, αδικία και εκμετάλλευση. Δίχως μίση και κακίες, ανισότητες και καταδυναστεύσεις των αδυνάτων.
Πρόσκληση και πρόκληση τα φετινά Χριστούγεννα:
για αγάπη και προσφορά,
για αδελφοσύνη και ειλικρίνεια,
για ειρήνη και δικαιοσύνη,
για θυσία προς τον πάσχοντα αδελφό, που είναι ο ίδιος ο Χριστός.
Πρόσκληση και πρόκληση, για να ακουστεί και να γίνει αποδεκτή, την έσχατη αυτή ώρα της τραγωδίας που βιώνει ο λαός μας, η διαχρονική πρόταση της Εκκλησίας μας για ουσιαστική μετάνοια και επιστροφή στο Θεό. Η Δύση, στην οποία επενδύσαμε και καυχηθήκαμε ότι ανήκουμε, μας πρόδωσε για άλλη μία φορά: οι καρποί του δένδρου ήταν πικροί τα πολλά φώτα που θελήσαμε να πάρουμε δεν ήταν το Φως και τα δώρα που μας χάρισαν μας έδεσαν με δυσβάστακτους τόκους.
Καί τώρα, πρέπει να επιστρέψουμε στην πραγματική τρυφή, που είναι το Σπήλαιο της Βηθλεέμ, εκεί που υπάρχει η έσχατη πτωχεία και που διαλάμπει ο ανεξάντλητος πλούτος της Θεότητος Αυτού(13). Εκεί μόνον υπάρχει η σωτηρία.
Ας χαρούμε, λοιπόν, αυτή τη χρυσή ημέρα, τη γεμάτη φως και θάμβος, όπου οι Άγγελοι ψάλλουν το «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία».
Ας αφήσουμε αυτή την τρανή ημέρα, όπου τη μολυσμένη από την αμαρτία γη μας «την περνά ο Θεός»(14), να γεννηθεί μέσα στη φάτνη της ψυχής μας ο Χριστός και το φως Του να καταυγάσει ολόκληρη την ύπαρξή μας.
Ας ζήσουμε κυρίως το μυστικό νόημα αυτής της ημέρας, όπου «τα ουράνια συναγάλλεται τη γη» και «τα επίγεια συγχορεύει ουρανοίς»(15) για να απολαύσουμε πλούσια την αγάπη του Θεού και να βρούμε τη χαμένη αξία μας.
Χρόνια πολλά, αδελφοί μου!
Χρόνια καλά και ευλογημένα!
Ευχέτης προς τον σαρκωθέντα Κύριο Ιησού Χριστό
Ο Ε Π Ι Σ Κ Ο Π Ο Σ Σ Α Σ
Ο ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ
1) Ησ. 9,6.
2) «ανατελεί υμίν τοις φοβουμένοις το όνομά μου ήλιος δικαιοσύνης και ίασις εν ταίς πτέρυξιν αυτού», Μαλαχ. 4,2.
3) «Έσωσε λαόν, θαυματουργών Δεσπότης, υγρόν θαλάσσης κύμα χερσώσας πάλαι. Εκών δε τεχθείς εκ Κόρης, τρίβον βατήν πόλου τίθησιν ημίν» Ιαμβικές Καταβασίες Χριστογέννων, Ωδή α’.
4) Εφεσ. 2,18.
5) «Ο διά την συγκύπτουσαν χαμαί ψυχήν ταπεινούται, ίνα και συνανυψώση το κάτω νεύον υπό της αμαρτίας». Αγ. Γρηγορίου Θεολόγου, Λόγος ΛΗ’ Εις τα Θεοφάνια, είτουν γενέθλια του Σωτήρος, ΕΠΕ 5,62.
6) «Δι’ ο και πανηγυρίζομεν σήμερον . . . την του Θεού προς την γην δι’ αυτής υπερφυά κάθοδον και την Ημών δι’ αυτού προς ουρανόν υπερενδοξοτάτην άνοδον». Αγ. Γρηγορίου Παλαμά, Ομιλία ΝΓ’ Εις την προς τα Άγια των Αγίων είσοδον και τον εν αυτοίς θεοειδή βίον της πανυπεράγνου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, ΕΠΕ 11,272.
7) Α’ Πετρ. 2,21.
8) κείμ. Ιω. Χρυσοστόμου εις Μητρ. Βελγίου Αιμιλιανού, Όλβιος Φάτνη, Θεσσ/κη 1982, σελ. 131. ΕΠΕ 52,408.
9) Ευχή Α’ Ώρας.
10) Ψαλμ. 106,10.
11) Ιω. 14,6.
12) Καταβασίες Χριστουγέννων. Ωδή α᾿.
13) Πρβλ. Περιοδικό Δράσις, τεύχος 484, Δεκέμβριος 2010.
14) Στίχοι ποιητή Γ. Βερίτη.
15) Οίκοι Ακαθίστου Ύμνου.