Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ.κ. Σεραφείμ
Πανηγυρίζουμε, αδελφοί μου αγαπητοί, μέσα στο εόρτιο κλίμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, το γεγονός της Αναστάσεως του Χριστού. Δεν αποτελεί μόνο μεγάλο σταθμό στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους, ούτε ακόμη απλώς ένα ανεξίτηλο ορόσημο στη ζωή των Χριστιανών, αλλά κυρίως είναι η βάση και το θεμέλιο της πίστεως στο πρόσωπο του Αναστάντος Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Είναι συγκλονιστική και συγχρόνως αποκαλυπτική η μαρτυρία του Αποστόλου των Εθνών Παύλου : “ει δε Χριστός ουκ εγήγερται, κενόν άρα το κήρυγμα ημών, κενή δε και η πίστις υμών”1.
Πιστεύουμε, ομολογούμε και επαναλαμβάνουμε, αφού είμαστε μέλη του σώματος του Χριστού, μαζί με τους Αγίους Αποστόλους ότι “εωράκαμεν τον Κύριον” 2. Μαζί με τους Μάρτυρες και τους Δικαίους, τον δήμο των Αγίων Ιεραρχών και τα ιερά συστήματα των Οσίων, μαρτυρούμε πως “ανέστη εκ των νεκρών η ζωή των απάντων”3, ο Χριστός, “πεπτωκότα τον Αδάμ παγγενή αναστήσας ως Φιλάνθρωπος”4. Συμμετέχουμε στη ζωή του Χριστού, γι’ αυτό και κοινωνούμε των Αχράντων Μυστηρίων για ν’ αποκτήσουμε τη βεβαιότητα πως η Αλήθεια ανέστη και πως είναι αμεταμέλητη η αγάπη του Θεού για το πλάσμα των χειρών Του. “Ούτω γαρ ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον, ώστε τον υιόν αυτού τον μονογενή έδωκεν, ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται” 5 μας υπενθυμίζει ο αψευδής λόγος Του. Και ενώ είναι τα πάντα δυνατά στο Δημιουργό Θεό, ένα είναι αδύνατο στην παντοκρατορική Του εξουσία : να αθετήσει τις υποσχέσεις Του για την σωτηρία του κόσμου και την ανάσταση του ανθρώπου, ότι κι αν γίνει, όσο κι αν κενωθεί η δόξα Του, όσο κι αν ταπεινωθεί η δύναμή Του.
Γι’ αυτό και η ημέρα της Αναστάσεως, “της λαμπροφόρου ημέρας της Εγέρσεως ούσα προάγγελος” 6 κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, ονομάζεται :
“κλητή και άγια ημέρα,
βασιλίς και κυρία,
εορτών εορτή,
πανήγυρις πανηγύρεων”7.
Χαρακτηρίζεται ως “Πάσχα ιερόν, καινόν, άγιον, Πάσχα μυστικόν, Πάσχα πανσεβάσμιον”8, αφού “υπέρ ημών ετύθη Χριστός”9 όπως μας διαβεβαιώνει η αποστολική φωνή. Πάσχα που σημαίνει διάβαση από τη θλίψη της Αιγύπτου, από την παρουσία των παθών και των παθημάτων, από την τυραννία του διαβόλου και του θανάτου, από την αμαρτία και τη φθορά προς την καινούργια ζωή, την ανέσπερη και αδιάδοχη ημέρα της Βασιλείας των Ουρανών. Γι’ αυτό και ψάλλουμε μαζί με τον ιερό υμνογράφο : “δίδου ημίν εκτυπώτερον, σου μετασχείν εν τη ανεσπέρω ημέρα της Βασιλείας Σου”10.
Τι λοιπόν είναι αυτή η εορτή του Πάσχα;
Πρώτον. Λύτρον λύπης.
Ο μονογενής Υιός και Λόγος του Θεού, ο Υιός του Ανθρώπου, νίκησε το θάνατο. Κατήργησε “τον το κράτος έχοντα του θανάτου, τουτ’ έστι τον διάβολον”11. Ο Ένας και Μοναδικός, που με τη δική Του εξουσία και δύναμη “συνέτριψε πύλας χαλκάς και μοχλούς σιδηρούς συνέθλασε”12 και ανέστη τριήμερος. Ο θάνατός Του επάνω στο Ξύλο του Σταυρού απεδείχθη ζωοποιός και ο ύπνος στον όλβιο Τάφο ανεδείχθη φυσίζωος. Ως θνητός, αλλά συγχρόνως τεθεωμένος, “κατάστικτος τοις μώλωψι και πανσθενουργός”13, με την ζωαρχική Του παλάμη “τα του θανάτου κλείθρα διεσπάραξε”14, κατέβαλε τον ανίκητο μέχρι τότε εχθρό του ανθρώπου και τον έθεσε κάτω από την κραταιά Του εξουσία και δύναμη. Γι’ αυτό και σε λίγο θα επαναλάβουμε μαζί με τον Ιερό Χρυσόστομο “Που σου, θάνατε, το κέντρον; Που σου, άδη, το νίκος;”15.
Δεύτερον. Λύτρον λύπης
Ο νέος Αδάμ, ο Χριστός, δίνει νέα αρχή στη ζωή μας και νέο ξεκίνημα στην ιστορία μας. “Ο πρώτος άνθρωπος εκ γης χοϊκός, ο δεύτερος άνθρωπος ο Κύριος εξ ουρανού”16. Ο πρώτος δεν πλάστηκε θνητός, πλάσθηκε με τη δυνατότητα να γίνει αθάνατος, αν έμενε στο θέλημα του Θεού. Διάλεξε δια της παρακοής το θάνατο και δια του ενός κατεστάθησαν ένοχοι όλοι οι απόγονοί του. Έτσι βασίλευσε στον κόσμο η αμαρτία, η οποία έκανε αισθητό το τυραννικό κράτος του θανάτου, που αποτελεί την έσχατη και τραγική της συνέπεια.
Κι όπως δια του πρώτου Αδάμ έχουμε την παρουσία της αμαρτίας και του θανάτου, έτσι και δια του δευτέρου, του Σωτήρος Χριστού, βασιλεύει η χαρά, η δικαιοσύνη και η αιώνιος ζωή. Στο Βασίλειο της Χάριτος απλώνεται η άφεση των αμαρτημάτων, η δικαίωση των αμαρτωλών και των ενόχων, η μετάνοια, η συγχώρηση και η είσοδος στην αιώνια ζωή.
Η ήττα του Αδάμ έγινε ήττα και θάνατος όλων των ανθρώπων. Η νίκη του Χριστού γίνεται ανάσταση και ζωή. “Εγώ ήλθον ίνα ζωήν έχωσι και περισσόν έχωσιν”17 μας βεβαίωνει και πάλι ο λόγος Του.
Τρίτον. Λύτρον λύπης
Ο ευτελής και φθαρτός άνθρωπος γίνεται κατά χάριν άφθαρτος, λαμπρός και αιώνιος, γιατί απλούστατα συναντάται με την αιώνια αγάπη. Και όπως το νεκρό σώμα το οποίο, αν δεν δεχθεί μέσα του τη ζωντανή ψυχή και δεν αναμιχθεί αμίκτως μαζί της, δεν θεωρείται ότι ζει, έτσι και ο άνθρωπος, αν δεν ενωθεί με ανέκφραστο και ασύγχητο τρόπο με την πραγματική αιώνια ζωή, δεν θα μπορεί να ζει. Γι’ αυτό δεν αθυμούμε στις θλίψεις και στις δοκιμασίες αυτής της ζωής, που αυλακώνουν και χαρακώνουν το πρόσωπό μας, γιατί δεν είμαστε ως “και οι λοιποί οι μη έχοντες ελπίδα”18. Γιατί δίπλα μας στέκεται ο Αναστάς Κύριος, λαμπρός μέσα στο άπλετο φως, λέγοντας στον καθένα μας “ιδού εγώ μεθ’ υμών ειμί πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος”19.
Αδελφοί μου αγαπητοί, Πάσχα σήμερα. Πάσχα, λύτρον λύπης. Πάσχα, το προσωπικό μας πέρασμα από τη ζωή της φθοράς και της αμαρτίας στη ζωή της αναγεννήσεως και της σωτηρίας. Σε μία εποχή που πληθαίνουν οι δυσκολίες και τα προβλήματα της καθημερινότητας, η οικονομική ανέχεια, η παρουσία του πολέμου, οι εγκαταλελειμμένοι πρόσφυγες αδελφοί μας, η πληθώρα των κοινωνικών και εθνικών δυσκολιών, οι ασθένειες και τα προβλήματα που μας συνέχουν, η πορεία μας προς το Πάσχα που είναι αυτός ο Χριστός και η βίωση του μυστηρίου της Αναστάσεώς Του για τον καθένα μας αποτελεί όχι απλώς ανάγκη, αλλά μονόδρομο στη ζωή μας.
Αυτή την έσχατη ώρα μας χρειάζεται η επικοινωνία μας με τον Αναστάντα Κύριο, η ανακαινιστική βίωση της προσωπικής μας αναστάσεως και η εν Χριστώ ζωή, που θα μας χαρίσουν όχι μόνο τη λύτρωση αλλά και κυρίως τη σωτηρία. Αυτή τη δύσκολη ώρα δεν έχουμε τίποτε άλλο παρά να στρέψουμε το βλέμμα μας με ελπίδα και αισιοδοξία προς Εκείνον που είναι η Ανάσταση, η Ζωή και το Φως των ανθρώπων. Έτσι το φορτίο μας θα είναι πιο ελαφρύ, ο δρόμος λιγότερο κουραστικός και η χαρά της καινούργιας ζωής πραγματικότητα.
Αυτή τη φωτόλουστη νύχτα της πασχαλίου ευφροσύνης, που το Φως ανέστη, που λάμπει και φωτίζει και χαροποιεί και παρέχει ζωή σε όλους μας, σας αγκαλιάζω όλους με την αγάπη μου, σας ασπάζομαι εν φιλήματι αγίω και σας εύχομαι πλούσια την ευλογία και τα δώρα του Αναστάντος Χριστού.
Θάρρος, αδελφοί μου αγαπητοί, υπομονή και ελπίδα!
Ο Χριστός είναι η μόνη ασφάλεια της ζωής μας και ο εγγυητής της δικής μας αναστάσεως!
1 Α’ Κορ. 15,14
2 Ιω. 20,25
3 Κάθισμα πλ. δ’ ήχου, Όρθρου Κυριακής
4 Απόστιχα α’ ήχου, Εσπερινός Σαββάτου
5 Ιω. 3,16
6 Ζ’ Ωδή Κανόνος Αναστάσεως
7 Η Ὠδή Κανόνος Αναστάσεως.
8 Στιχηρά Πάσχα
9 Α’ Κορ. 5,7
10 Στιχηρά Πάσχα
11 Εβρ. 2,14
12 Ψαλμ. 106,16
13 Κανών Επιταφίου Θρήνου
14 ΣΤ’ Ωδή Μεγάλης Παρασκευής
15 Ιερού Χρυσοστόμου, Κατηχητικός Λόγος Μεγάλου Σαββάτου. Πρβλ. Α Κορ. 15,55.
16 Α’ Κορ. 15,47-48
17 Ιω. 10,10
18 Α’ Θεσ. 4,13
19 Ματθ. 28,20