Ανέτειλε και πάλι συμβατικά ο νέος χρόνος της χρηστότητος του Κυρίου. Γι’ αυτό κι εμείς, το μικρό ποίμνιο του Χριστού, μέσα στην ατμόσφαιρα της Θείας Λατρείας, και μάλιστα στην Θεία Λειτουργία στην οποία ζούμε την παρουσία του Χριστού, Τον παρακαλούμε να ευλογήσει με το άπειρο έλεός Του και την φιλανθρωπία Του τον παρόντα χρόνο. Άλλωστε, στην ζωή μας δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα χωρίς την παρουσία του Χριστού, όπως ο Ίδιος μας βεβαίωσε : «χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν»1.
Προσμένουμε ακόμη έναν καλύτερο χρόνο, γι’ αυτό και ανταλλάσσουμε ευχές για ένα αισιόδοξο αύριο, αφού η ζωή μας είναι συνυφασμένη με την ελπίδα. Και χωρίς ελπίδα, δεν μπορεί κανείς να ζει, γιατί η απώλειά της σηματοδοτεί ένα βαθύτατο τραύμα στην ψυχή του ανθρώπου και άρα, ο βίος του γίνεται αβίωτος. Με την ελπίδα σπουδάζει κανείς, δημιουργεί οικογένεια, ζητεί την θεραπεία του σώματος από την ιατρική επιστήμη, ανοίγεται σε επιχειρήσεις για να βελτιώσει το βιοποριστικό του επίπεδο. Αν όμως χάσει αυτήν την έμφυτη ψυχική λειτουργία και δύναμη με την οποία μας προίκισε ο Θείος Δημιουργός, δεν μπορεί να έχει το κατάλληλο στήριγμα στη ζωή του. Τα πλούτη χάνονται και διαψεύδουν καθημερινά όλους εκείνους που στηρίχθηκαν σε αυτά. Οι συχνές, ακόμη, αλλαγές των προσώπων της κοσμικής εξουσίας φανερώνουν την αβεβαιότητα σε εκείνους που στηρίζουν την ελπίδα τους στους ισχυρούς της γης. Για τον πιστό όμως, υπάρχει ένα διαφορετικό και ακλόνητο στήριγμα των ελπίδων του και αυτό είναι η εμπιστοσύνη στην πρόνοια του Θεού.
Επιτρέψτε μου λοιπόν σήμερα, αυτήν την εόρτια ημέρα, να προσφέρω στην αγάπη σας ψήγματα της πατερικής σοφίας για την παρέμβαση της πρόνοιας του Θεού στην ζωή μας, που είναι τόσο σημαντική για τον καθένα.
Και πρώτον, η πρόνοια του Θεού είναι η στοργική ενέργεια και η φροντίδα με την οποία ο Θεός περιβάλλει ολόκληρη την Δημιουργία, ιδιαίτερα όμως τον λογικό άνθρωπο, γιατί θέλει να πραγματωθεί ο σκοπός που τον δημιούργησε, δηλαδή η είσοδός του στην ατέρμονη Βασιλεία του Θεού. Μάλιστα, πλουσιότερη από κάθε πηγή και από μύρια δείπνα, την χαρακτηρίζει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος2. Ο πολύπαθος αυτός πατέρας, ο οποίος στην ζωή του δοκίμασε έντονα την πρόνοια του Θεού, μαζί με τον Απόστολο Παύλο αναφωνεί και αυτός : «Ω βάθος πλούτου και σοφίας και γνώσης του Θεού… Πόσο ανεξερεύνητες είναι οι κρίσεις Του και ανεξιχνίαστοι οι δρόμοι Του!»3.
Στην πρόνοια του Θεού καταφεύγει και ο Προφήτης Δαυίδ : «εγώ εκοιμήθην και ύπνωσα• εξηγέρθην, ότι Κύριος αντιλήψεταί μου»4• και πάλι «Κύριε, αντιλήπτωρ μου ει, δόξα μου και υψών την κεφαλήν μου»5.
Αυτήν την πρόνοια μάς παρουσιάζει ο ενανθρωπήσας Κύριος : «μη ουν μεριμνήσητε λέγοντες, τι φάγωμεν η τι πίωμεν η τι περιβαλώμεθα; πάντα γαρ ταύτα τα έθνη επιζητεί• οίδε γαρ ο πατήρ υμών ο ουράνιος ότι χρήζετε τούτων απάντων»6.
Αυτήν προτρέπει να βιώσουν οι άνθρωποι ο Απόστολος Πέτρος, τονίζοντας πως «πάσαν την μέριμναν υμών επιρρίψαντες επ αὐτόν, ότι αυτώ μέλει περί υμών»7.
Έτσι, λοιπόν, όλες οι φροντίδες και οι έγνοιες που σαν σαράκι κατατρώγουν την ψυχή μας και μάλιστα μας προκαλούν, όπως έλεγε ο Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης, και διάφορες πνευματικές και σωματικές ασθένειες, θα πρέπει να τοποθετούνται κάτω από τον άγρυπνο οφθαλμό του σοφού Κυβερνήτου της ζωής μας.
Δεύτερον, η πρόνοια του Θεού χαρακτηρίζεται ως έμμεση παρέμβασή Του στην ζωή μας. Μπορεί να μην επεμβαίνει θαυματουργικά, αλλά μας παρακολουθεί στοργικά, κατευθύνοντας τα γεγονότα της ζωής μας και επιτρέποντας πολλές φορές θλίψεις και δοκιμασίες «εις το μεταλαβείν της αγιότητος αυτού»8. Η πρόνοια του Θεού πρώτιστα μας αποκαλύπτει τις αλήθειες του Ευαγγελίου και μας διδάσκει τον προορισμό μας, που δεν είναι άλλος από την αιώνια πατρίδα και την ατελεύτητη μακαριότητα της Βασιλείας των Ουρανών.
Πόσες φορές, σε στιγμές αδιεξόδου, δεν ανοίγεται μπροστά μας ένας καινούριος δρόμος, δεν μας δίδεται σανίδα σωτηρίας στην επίλυση των προβλημάτων μας;
Πόσες ακόμη στιγμές η ψυχή μας δεν «ερρύσθη εκ της παγίδος των θηρευόντων»9, για να χρησιμοποιήσουμε τον λόγο του Προφήτου Δαυίδ;
Πως όμως εξηγούνται οι περιπέτειες και οι δυσκολίες στην ζωή μας και μάλιστα ανθρώπων που αγαπούν τον Θεό και να βιώνουν το θέλημά Του; Στο ερώτημα αυτό, μας δίνει την απάντηση ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Ο Θεός, θα εξηγήσει ο θεοφώτιστος Άγιος, «θέλοντας να μεταμορφώσει την ψυχή, ώστε να γίνει κατάλληλη για την αρετή,… την παραδίδει στην δοκιμασία των πειρασμών. Έτσι και οι πνευματικά νωθροί, οι χαλαροί, τονώνονται, και αυτοί που είναι άξιοι γίνονται περισσότερο ικανοί και ανίκητοι στις επιβουλές των δαιμόνων. Με τον τρόπο αυτό, όλοι αναδεικνύονται άξιοι των μελλόντων αγαθών… Να στέκεστε εδραίοι και αμετακίνητοι, περιμένοντας τα αγαθά που φυλάσσονται για σας. Διότι οπωσδήποτε, χωρίς καμιά αμφιβολία, σας φυλάσσεται αμοιβή, όχι ίση με τους κόπους, αλλά ασύγκριτα μεγαλύτερη»10.
Γι’ αυτό ο πιστός και σοφός λαός μας, εναποθέτοντας την ελπίδα του στην πρόνοια του Θεού, επαναλαμβάνει στις καθημερινές του ασχολίες «έχει ο Θεός».
Έχει ο Θεός, επαναλαμβάνει η πολύτεκνη οικογένεια.
Έχει ο Θεός, αναφωνεί ο τίμιος εργάτης που αρκείται σε ότι του προσφέρει ο Θεός.
Έχει ο Θεός, για εκείνον που συκοφαντείται και διαβάλλεται.
Έχει ο Θεός για τον πονεμένο και τον ασθενή.
Έχει ο Θεός για τον κάθε άνθρωπο.
Γιατί, ενώ οι άνθρωποι, γνωστοί και φίλοι, συγγενείς, ακόμη και τέκνα, μπορεί να μας ξεχάσουν η να βρεθούν σε αδυναμία να μας βοηθήσουν, η αγάπη του Θεού θα μας συνοδεύει πάντοτε, από τα πρώτα βήματά μας έως και την τελευταία στιγμή της ζωής μας. Γι’ αυτό και ο λόγος του Χριστού είναι χαρακτηριστικός : «υμών δε και αι τρίχες της κεφαλής πάσαι ηριθμημέναι εισί»11. Δεν πρέπει, λοιπόν, να φοβούμαστε, γιατί κυβερνήτη έχουμε τον Θεό και συγχρόνως βοηθό και συναντιλήπτορα στην επίγεια πορεία μας. «Κυβερνήτην έχε, φησί, τον Θεόν, και ηνίοχον• και τα κατά σαυτόν της προνοίας εκείνης εξάρτησον»12, θα συμπληρώσει ο ερμηνευτής Θεοδώρητος, Επίσκοπος Κύρου.
Ζούμε και πάλι μία καινούρια στροφή του χρόνου. Όλο και πιο στενό γίνεται το μονοπάτι για τον καθένα μας, καθώς πλησιάζουμε την πύλη του ουρανού. Δοξασμένο να είναι το όνομα του Θεού, τόσο για τα ευχάριστα που μας χάρισε, όσο και για τα δυσάρεστα που επέτρεψε η αγάπη Του κατά τον προηγούμενο χρόνο. Το οδηγητικό χέρι του Θεού, η σωστική χάρη Του, η φιλανθρωπία και η αγάπη Του, ας είναι μαζί μας στην καινούρια αυτή περίοδο που ανοίγεται από σήμερα.
Ας μας συνοδεύουν οι άγιοι Άγγελοι και οι Άγιοί της Εκκλησίας μας.
Ας θέσουμε, ακόμη, ως στόχο τον χαρακτηριστικό λόγο του Χριστού : «Γίνεσθε ουν οικτίρμονες, καθώς και ο πατήρ υμών οικτίρμων εστί»13.
Ας έχουμε ακόμη εμπιστοσύνη στην πρόνοια του Θεού, προκειμένου να φυγαδεύσουμε το άγχος και την ανασφάλεια, την ανησυχία για το παρόν και την αγωνία για το μέλλον, «αφορώντες εις τον της πίστεως αρχηγόν και τελειωτήν Ιησούν»14.
Χρόνια πολλά και ευλογημένος ο νέος ενιαυτός της χρηστότητος του Κυρίου.
1. Ιω. 15,6.
2. Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Ομιλία ΚΒ’ εις το κατά Ματθαίον, ΕΠΕ 10,43.
3. του ιδίου, Προς τους σκανδαλισθέντας, ΕΠΕ 33,485.
4. Ψλμ. 3,6.
5. Ψλμ. 3,4.
6. Μτθ. 6,31-32.
7. Α’ Πετρ. 5,7.
8. Εβρ. 12,10.
9. Ψλμ. 123,7.
10. Ιερομόναχος Γρηγόριος, Ο ιερός Χρυσόστομος, Ιερόν Κουτλουμουσιανόν Κελλίον Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, Άγιον Όρος 2017, σ. 208.
11. Μτθ. 10,30.
12. Θεοδώρητος Κύρου, Ερμηνεία εις τους Ψαλμούς, PG 80,1281.
13. Λκ. 6,36.
14. Εβρ. 12,2